بیماری گیاهان آپارتمانی ، از جمله مواردی است که سبب بدحالیِ گیاهان زیبای شما می شود. بیماری گیاه ، به هر نوع تغییر غیر طبیعی در ظاهر یا عملکرد گیاه گویند که برایشان مضر باشد . بیماری گیاهی ، توسط موجودات زنده میکروسکوپی نظیر قارچ ها ، باکتری ها ، ویروس ها و انگل های گلدار ( سِس ) و یا عوامل غیر زنده ؛ مانند : شرایط محیطی به وجود می آیند . شرایط محیطی که سبب پیدایش بیماری گیاهان آپارتمانی می شوند ، عبارت اند از : دما ، رطوبت ، PH ، نور ، آلودگی هوا ، سموم و کمبودها یا بیش بودهای غذایی به وجود می آید . عوامل زنده میکروسکوپی موجب بروز بیماری های مسری و عوامل غیر زنده ، باعث بیماری های غیر مسری در گیاهان می شوند . در این مقاله ، به طور کلی بیماری گیاهان آپارتمانی را بازنگری می کنیم.
تاثیر بیماری گیاهان آپارتمانی روی قسمت های مختلف گیاه چیست؟
معمولا زمانی می گوییم یک گیاه بیمار شده است که نشانه هایی در ظاهر آن ، پدیدار شود .
این نشانه ها ، اغلب روی قسمت های خاصی از گیاه ظاهر می شوند که در ادامه ، آن ها را برای شما خواهیم گفت.
تاثیر بیماری گیاهان آپارتمانی روی ریشه :
عموما سبب پوسیدگی و تورم می شود .
تاثیر بیماری گیاهان آپارتمانی روی ساقه :
معمولا سبب زخم (شانکر) ، پوسیدگی ، تغییر رنگ ، بد شکلی و طویل یا کوتاه شدن گیاه می شود .
تاثیر بیماری گیاهان آپارتمانی روی برگ ها :
سبب پژمردگی ، لکه برگی ، جوش ( زنگ ) ، موزائیکی شدن ، بی رنگی ، بد شکلی و کوچکی می شود .
تاثیر بیماری گیاهان آپارتمانی روی میوه های گیاه :
بیماری گیاهی روی میوه های گیاه موجب بی رنگی ، لکه و بد شکلی آن ها می شود.
تاثیر بیماری گیاهان آپارتمانی روی گل های گیاه :
روی گل های گیاه سبب پوسیدگی ، پژمردگی و ریزش آن ها می شود .
منبع بیماری های گیاهان آپارتمانی چیست ؟
منبع بیماری های گیاهی می تواند یکی از عوامل زیر باشد :
۱- خاک :
اغلب عوامل بیماری زای گیاهی ؛ نظیر : پوسیدگی ریشه ، باکتری ها و نماتد در خاک زندگی می کنند .
بنابراین برای پرهیز از آن ها باید گیاهان را در خاک های ضدعفونی شده کاشت .
۲- بقایای گیاهی :
برخی باکتری ها ، قارچ ها ، نماتدها و ویروس ها می توانند ماه ها در بقایای مرده گیاهی زندگی کنند .
لذا حذف این بقایا ، بهترین راه کنترل غیر شیمیایی آن ها است.
۳- گیاه زنده :
برخی قارچ ها مثل قارچ های عامل سفیدک های سطحی و ویروس ها ، روی گیاه زنده و یا علف های هرز زندگی می کنند.
این قارچ ها در شرایط مناسب محیطی ، به سرعت شیوع می یابند و ایجاد بیماری می کنند.
از این رو حذف علف های هرز و یا قسمت آلوده گیاه و هرس کردن ، در کنترل این عوامل بیماری زا موثرند .
۴- اندام های تکثیری گیاهان مانند : بذر، قلمه، پیوندک، پیاز یا غده :
برخی عوامل پژمردگی های آوندی، گیاهان و ویروس ها و برخی نماتدها در صورت آلودگی گیاه مادری، در گیاهانِ حاصل از اندام تکثیری آن ها نیز به وجود می آید .
بهترین راه کنترل آن ها ، کاشت اندام تکثیری سالم و یا ضدعفونی کردن آن ها است.
۵- هوا :
بسیاری از قارچ ها ، از طریق هوا و باد منتقل می شوند .
۶- آب :
اغلب، قارچ های به وجود آورنده ی پوسیدگی های ریشه و باکتری ها، از طریق آب منتقل میشوند .
تنظیم آبیاری و زهکشی خاک، مناسب ترین راه برای جلوگیری از این بیماری هاست .
پنج بیماری شایع و رایج گیاهان آپارتمانی و راه های کنترل آن ها
۱) پوسیدگی های ریشه
پوسیدگی ریشه یکی از بیماری گیاهان آپارتمانی هست.
این بیماری ، اغلب توسط قارچ ها ایجاد می شود .
علامت این بیماری ، به صورت یک پوسیدگیِ قهوه ای و نرم و لهیدگی در پایین ساقه و ریشه بروز می کند .
همچنین گاهی ، کپک های خاکستری یا سفید رنگ نیز بر روی این قسمت ها مشاهده می شود .
اندازه گیاه آلوده ، معمولا کوتاه تر از حالت عادی می شود و گیاه، شادابی خود را از دست می دهد .
در پوسیدگی ریشه ها ، رشد ریشه کاهش می یابد و گیاه پژمرده می شود .
اندام های هوایی گیاه ، به مرور زرد و پژمرده و اندازه برگ ها ، کوچکتر می شوند .
در صورت آلودگی شدید نیز ، گیاه از بین می رود .
راه های کنترل پوسیدگی ریشه ها
عوامل این بیماری، اغلب در خاک زندگی میکنند و رطوبت دوست هستند.
این عوامل، در اثر آبیاریِ زیاد، فعال شده و به گیاه حمله میکنند.
بنابراین، مهمترین روش پیشگیری از این عارضه، کنترل و تنظیم آبیاری می باشد.
همچنین ایجاد زهکش مناسب در خاک و پرهیز از کاشت عمیقِ گیاه، از دیگر راههای کنترل غیرشیمیایی این بیماری میباشد.
در صورت کنترل شیمیایی، باید از قارچ کش هایی مناسب نظیر رورال تی اس استفاده نمود.
۲) لکه برگی ها
دیگر بیماری گیاهان آپارتمانی ،لکه برگی است.
لکه برگیهای گیاهان آپارتمانی، اغلب توسط قارچ ها و باکتری ها به وجود می آیند.
لکه برگ ها، می توانند به شکل ها و رنگ های مختلف، روی برگ گیاهان ظاهر شوند.
آن ها اغلب به رنگ های زرد یا قهوه ای و به شکلهای مدور یا نامنظم می باشند.
لکه برگی های ناشی از باکتری ها :
در لکه برگی های باکتریایی، معمولا اطراف لکه یک هاله زرد رنگ ایجاد می شود.
در این حالت، لکه حالت آبسوخته (آبدار و قهوه ای) دارد.
راه های کنترل و درمان لکه برگی
با حذف کنه و برگهای آلوده، جلوگیری از آسیب زدن به برگها و عدم آبپاشی روی برگها، میتوان از لکه برگی پیشگیری کرد.
در نهایت به وسیله سمپاشی با سموم مناسب نظیر مانکوزب میتوان این بیماری را درمان کرد.
۳) سفیدک های پودری
سفیدک پودری نیز دیگر بیماری گیاهان آپارتمانی میباشد.
بر اثر این بیماری، سطح برگ و حتی سایر اندامهای هوایی گیاه، از یک پوشش پودری سفید رنگ پوشیده میشود.
عامل به وجود آورنده سفیدکهای پودری، گروهی از قارچها می باشند.
از جمله نشانه های این بیماری میتوان به زردی و خشکیدگی برگها، کندیِ رشد، ضعف گیاه و نیز بدشکلی در برگها و جوانه های انتهایی اشاره کرد.
این بیماری، در صورت عدم وجود نور کافی و شرایط سایه، گسترش می یابد.
راه های کنترل و درمان سفیدک های پودری
با حذف برگهای آلوده، عدم آبپاشی روی گیاه، عدم کاشت انبوه و حذف بقایای گیاهی از درون خاک، میتوان از ایجاد این عارضه جلوگیری کرد.
سمپاشی با قارچ کشهایی نظیر بنومیل و کاراتان نیز برای درمان این بیماری، بسیار موثر می باشد.
۴) سفیدک های داخلی
همچنین سفیدک داخلی از بیماری گیاهان آپارتمانی هست.
این بیماری ، توسط گروهی از قارچ ها به وجود می آید.
از علائم این بیماری ، ایجاد لکه های زرد رنگ یا قهوه ای رنگ بر روی برگهای گیاه است.
وجود رطوبت محیطی زیاد، باعث ایجاد کرک های خاکستری رنگ در زیر برگها در محل لکه ها می شود.
این عارضه در جوانه های گیاه، به شکل تغییر رنگ، عدم رشد طولی و بد شکلیِ گیاه پدیدار می شود.
همچنین با پیشرفت این بیماری، برگ های گیاه شما می ریزند.
راه های کنترل و درمان سفیدک های داخلی
عامل به وجود آمدن این بیماری، قارچ ها می باشند که بسیار رطوبت دوست هستند.
بنابراین با زهکشی خاک و کنترل آبیاری، میتوان از توسعه این بیماری جلوگیری کرد.
استفاده از قارچ کش هایی نظیر مانکوزب نیز برای مبارزه شیمیایی علیه این عارضه، توصیه می شود.
۵) کپک خاکستری
کپک خاکستری هم دیگر بیماری گیاهان آپارتمانی میباشد.
عامل این بیماری، قارچ است که به تعداد زیادی از گیاهان آپارتمانی حمله می کند.
این قارچها معمولا از راه نواحی آسیب دیده و زخمی، وارد گیاه می شوند.
قارچ های این بیماری، در هوای خنک و مرطوب، به خوبی رشد می کنند.
در اثرِ این بیماری، کپکهای خاکستری رنگ روی اندام های هوایی گیاه ایجاد می شود.
در این عارضه، برگ، ساقه و گلبرگها، حالت آبسوخته و قهوه ای داشته و در نهایت فاسد می شوند.
راه های کنترل و درمان کپک خاکستری
عدم آبیاری گیاه از بالا، عدم آبپاشی گیاه، تنظیم آبیاری و گرم کردنِ محیط، از جمله عوامل موثر در پیشگیری از این عارضه است.
با حذف بقایای گیاهی از خاک، حذف قسمتهای آلوده و سمپاشی با قارچ کش هایی نظیر مانکوب و کاپتان میتوان این عارضه را درمان کرد.