تعویض گلدان یکی از مهم‌ترین بخش‌های مراقبت از گیاهان آپارتمانی است. این کار ممکن است کمی سخت باشد ولی برای گیاه شما لازم است و متناسب با نیاز گیاه، باید چند وقت یک بار انجام شود. با این چند مرحله می‌توانید تعویض گلدان را به‌راحتی و بدون دردسر انجام دهید.
چه زمانی باید تعویض گلدان انجام داد؟
آیا درباره‌ی زمان مناسب و روش درست تعویض گلدان چیزی می‌دانید؟ بیشتر افراد زمانی برای تعویض گلدان اقدام می‌کنند که رشد بیش از حد ریشه‌ها باعث ترک خوردن گلدان شده است. در این شرایط، گیاه را از گلدان شکسته خارج می‌کنند، در گلدان جدید قرار می‌دهند، مقداری خاک اضافه می‌کنند و امیدوارند که گیاهشان به خوبی رشد کند.
اگر نشانه‌های زیر را مشاهده کردید، به این معنی است که گیاه شما به یک خانه‌ی جدید نیاز دارد:
۱. در یک نگاه این‌گونه به نظر می‌رسد که این گیاه برای این گلدان خیلی بزرگ است.
۲. ریشه‌های گیاه از سوراخ‌های زهکشی ته گلدان خارج شده‌اند.
۳. آب روی خاک می‌ماند و در خاک فرو نمی‌رود.
۴. مانند خاک خشک‌شده، خاک گلدان بافتی یک‌‌دست ندارد و تکه‌هایی به‌هم‌چسبیده در آن وجود دارد.
۵. در شرایطی که از تعویض گلدان قبلی سال‌ها گذشته است (البته این یک نشانه نیست!).
فرقی نمی‌کند که گیاه شما به تعویض گلدان نیاز دارد یا خودتان می‌خواهید گیاهتان را به یک گلدان جدید انتقال دهید، مهم این است که در خانه‌ی جدید بهترین شرایط را برای این گیاه فراهم کنید. اگر می‌خواهید در کمترین زمان ممکن استعداد خودتان را در پرورش گیاهان به دیگران نشان دهید، این ۷ مرحلهی ساده را دنبال کنید.
قبل از شروع کار، مطمئن شوید که همه‌ی لوازم مورد نیاز را تهیه کرده‌اید.
لوازم مورد نیاز برای تعویض گلدان
- گلدان جدید: گلدان جدیدی که انتخاب می‌کنید باید کمی بزرگ‌تر باشد و به تعداد کافی سوراخ زهکشی داشته باشد.
- پوششی با سطح متخلخل: برای پوشاندن سوراخ‌های زهکشی در گلدان جدید، به پوششی نیاز دارید که سطح آن دارای سوراخ‌های زیاد و کوچک باشد تا آب به آرامی از آن عبور کند. فیلترهای قهوه به خوبی این کار را انجام می‌دهند.
- خاک مخلوط گلدان: هنگام تعویض گلدان به مقداری خاک اضافی نیاز دارید. به علاوه اینکه مواد مغذی موجود در این خاک جدید به رشد بهتر گیاه کمک می‌کند.
- بیلچه‌ی باغبانی: این بیل‌های کوچک برای خارج کردن گیاه از گلدان به کار می‌آیند.
- دستکش: اگرچه این مورد ضروری نیست، اما دستکش باغبانی از ورود کثیفی‌ها به زیر ناخن جلوگیری می‌کند.
- قیچی یا چاقوی تیز: شاید لازم باشد ریشه‌های اضافی را جدا کنید.
- آب‌پاش: اگرچه این مورد هم ضروری نیست، اما آبیاری با آب‌پاش آسان‌تر است.
روش تعویض گلدان
برای تعویض گلدان، این ۷ مرحله را دنبال کنید.
مرحلهی اول: انتخاب یک گلدان بزرگ‌تر
دلیل اصلی برای تعویض گلدان این است که گیاه به اندازه‌ای رشد کرده است که ریشه‌های آن از سوراخ‌های زهکشی ته گلدان خارج شده‌اند و به اصطلاح این گلدان برای گیاه کوچک شده است. ریشه‌ها برای اینکه از رشد گیاه پشتیبانی کنند به فضای بیشتری نیاز دارند و برای اینکه گیاه زیباتری داشته باشید، لازم است که برای ریشه‌ها فضای کافی فراهم کنید. باید گلدانی انتخاب کنید که هم پهن‌تر و هم عمیق‌تر باشد. توصیه می‌شود گلدانی انتخاب کنید که از نظر پهنا و عمق حداقل ۳ سانتی‌متر بزرگ‌تر از گلدان قبلی باشد.
نکته‌ی کاربردی: مطمئن شوید که گلدان جدید به تعداد کافی سوراخ زهکشی داشته باشد، وگرنه ممکن است گیاه به دلیل باقی ماندن رطوبت اضافی در خاک دچار پوسیدگی شود.
مرحلهی دوم: پوشاندن سوراخ‌های زهکشی به وسیله‌ی پوششی با سطح متخلخل
اگر سوراخ‌های زهکشی به گونه‌ای است که خاک از آن‌ها خارج می‌شود، استفاده از این پوشش از خروج خاک جلوگیری می‌کند اما مانع عبور آب نمی‌شود.
نکته‌ی کاربردی: اگر گلدان سفالی انتخاب کرده‌اید، مدتی قبل از تعویض گلدان آن را داخل ظرف آب بگذارید تا خیس شود و رطوبت را جذب کند. این کار باعث می‌شود خاک دیرتر خشک شود.
مرحلهی سوم: ریختن مقداری خاک در گلدان جدید
قبل از قرار دادن گیاه در گلدان جدید، باید یک لایه خاک ته گلدان بریزید تا ریشه‌ها بستر جدیدی برای رشد داشته باشند. پس از انتقال گیاه به گلدان جدید، باید گیاه را روی این لایه‌ی خاک قرار دهید.
مرحلهی چهارم: آبیاری گیاه در گلدان قدیمی
قبل از اینکه برای تعویض گلدان اقدام کنید، گیاه را در گلدان فعلی با مقداری زیادی آب آبیاری کنید. این کار علاوه بر اینکه به حفظ سلامت گیاه کمک می‌کند، به شما هم کمک می‌کند تا بتوانید ریشه‌ها را به صورت سالم و کامل از خاک خارج کنید.
مرحلهی پنجم: خارج کردن گیاه از گلدان قدیمی
به جای اینکه گیاه را بیرون بکشید، در حالی که دست خود را بالای گلدان نگه داشته‌اید، گلدان را وارونه کنید. گیاه را از هر دو جهت چند سانتی‌متری بچرخانید تا ریشه‌ها شل بشوند و گیاه از خاک خارج شود. البته می‌توانید برای خارج کردن گیاه از گلدان، از چاقو کمک بگیرید.
مرحلهی ششم: هرس ریشه و صاف کردن ریشه‌های قدیمی و درهم‌تنیده
هرس ریشه‌های قدیمی به رشد بهتر گیاه در گلدان جدید کمک می‌کند. ریشه‌هایی را که به صورت پراکنده رشد کرده‌اند جدا کنید. ریشه‌های سالم و جدیدتر را نگه دارید و آنهایی را که درهم‌تنیده هستند صاف کنید. این کار باعث می‌شود که ریشه‌ها به جای اینکه تنها به سمت داخل رشد کنند، به سمت بیرون هم رشد کنند.
مرحلهی هفتم: قرار دادن گیاه در گلدان جدید
باید گیاه را به صورت عمودی در مرکز گلدان قرار دهید، سپس آن را محکم به سمت پایین فشار دهید و خاک را اضافه کنید. مطمئن شوید که به مقدار کافی خاک داخل گلدان ریخته‌اید. نباید گلدان را کاملاً با خاک پر کنید و گیاه هم باید فضای کافی داشته باشد. پس از کاشت گیاه، خاک را آبیاری کنید تا فرو بشیند.
گلدان جدید و تزئین خانه
می‌توانید یک گلدان تزئینی انتخاب کنید و در تعطیلات و جشن‌ها از این گلدان جدید برای تزئین هر جایی از خانه استفاده کنید.
مراقبت از گیاه در گلدان جدید
پس از اینکه تعویض گلدان را انجام دادید، باید مراقبت‌های مورد نیاز را به درستی ادامه دهید. فهرست زیر شامل نکاتی می‌شود که باید آن‌ها را تا چند هفته پس از تعویض گلدان رعایت کنید. پس از اینکه این دوره را پشت سر گذاشتید، روش مراقبت از گیاه به روال قبل از تعویض گلدان برمی‌گردد.
افزایش نوبت‌های آبیاری: گیاه شما در مرحلهی سازگاری است و به آب بیشتری نیاز دارد. ممکن است ریشه‌ها رشد خود را آغاز کرده باشند و به رطوبت بیشتری نیاز داشته باشند.
محافظت بیشتر در برابر نور شدید آفتاب: در این مدت گیاه شما نسبت به نور شدید حساس‌تر است.
توقف کوددهی: به مدت یک ماه گیاه را تغذیه نکنید.
اگر تعویض گلدان را به درستی انجام دهید و پس از آن هم به درستی از گیاه خود مراقبت کنید، شرایط ایده‌آلی برای رشد گیاه خود فراهم کرده‌اید و این تجربه می‌تواند شما را به یک باغبان ماهر تبدیل کند.
مطلب جالب و کاملی بود . ممنون از توضیحاتتون .