در سال‌های اخیر به خاطر رونق زندگی آپارتمانی نگهداری از گل‌ها و گیاهان آپارتمانی گرانقیمت یا با قیمت‌های معمولی هم به امری مرسوم تبدیل شده است. در گذشته معمولا کسانی که به گل و گیاه علاقه داشتند از فضای باغچه یا گلخانه‌ای که در خانه ساخته می‌شد برای نگهداری گل و گلدان‌های خانگی استفاده می‌کردند اما حالا دیگر تقریبا دسترسی به این فضاها برای اکثریت افراد جامعه وجود ندارد و گل و گیاه معمولا باید در همان فضای بسته آپارتمان نگهداری شوند و پرورش پیدا کنند. در این میان برخی گیاهان آپارتمانی سریع‌الرشد و مقاوم و بسیار پرفروش، آلرژی‌زا هستند و برخی دیگر برای کودکان و حیوانات خانگی بسیار سمی و خطرناک شناخته شده‌اند. بنا به توصیه کارشناسان اگر فرزند کوچک یا حیوان خانگی دارید این گیاهان آپارتمانی سمی و آسیب زا را از فضای خانه دور کنید.
۱-انواع مختلف فیلودندرون
«فیلودندرون» یکی از زیباترین و محبوب‌ترین گیاهان آپارتمان به خصوص در نزد ایرانی‌هاست. فیلودندرون در زمینه نگهداری انواع گل‌های آپارتمانی به خاطر سر و شکل زیبا و برگ‌های چشم‌نواز در اشکال مختلف بسیار محبوب است و اتفاقا یکی از خطرناک‌ترین گیاهان آپارتمانی سمی و آسیب زاست. یکی از دلایل محبوبیت این گیاه علاوه بر ظاهر زیبا و فریبنده، نگهداری آسان آن است که به راحتی در هر فضایی سرسبز و زنده می‌ماند. اما فیلودندرون حاوی کریستال اگزالات کلسیم است که برای انسان و حیوان بسیار خطرناک و سمی است و به همین دلیل باید از دسترس کودکان و حیوانات خانگی آن را دور نگه داشت. این گیاه به نظر می‌رسد برای گربه‌ها بسیار سمی‌تر و خطرناک‌تر باشد و تشنج، اسپاسم، درد و تورم از جمله عوارض گزارش شده این گیاه برای حیوانات خانگی است. در مورد کودکان واکنش‌های درماتیت، تورم دهان و دستگاه گوارش و در موارد نادر در اثر خوردن برگ گیاه حتی متاسفانه فوت هم گزارش شده است.
۲- پوتوس گل بسیار زیبایی که ممکن است باعث مسمومیت شود
یک گیاه زیبا از خانواده شیپوریان و بومی جزایر سلیمان که در میان ایرانی‌ها به «دلبر» هم مشهور است و معمولا به عنوان چشم‌روشنی خانه نو هم به صاحب‌خانه هدیه داده می‌شود. انواع پوتوس به خاطر شرایط نگهداری آسان از جمله اینکه سایه دوست است و آبیاری کم نیاز دارد از جمله محبوب‌ترین گیاهان آپارتمانی هستند و البته از گروه گیاهان آپارتمانی سمی و آسیب زا برای کودکان و حیوانات هم محسوب می‌شود. پوتوس علیرغم اینکه یک گیاه بسیار عالی برای تصفیه هواست و به خصوص برای تمیزتر کردن هوای آلوده شهرهای بزرگ بسیار توصیه می‌شود اما باید بگوییم که اگر فرزند کوچک یا حیوان خانگی دارید بهتر است از خیر نگهداری آن بگذرید. از جمله عوارض پوتوس برای کودکان و حتی بزرگ‌ترها اسهال و استفراغ، سوزش پوست و سوزش دهان، تورم لب‌ها، زبان و گلو است. برای حیوانات خانگی مثل سوزش، خفگی، تورم زبان و دهان، دشواری در تنفس و ناراحتی معده، نارسایی کلیوی و حتی مرگ گزارش شده است.
۳- سر نیزه‌ای گلی که می تواند برای بچه ها و حیوانات سمی باشد
گیاه آپارتمانی Arrowhead یا همان سر نیزه‌ای جز خانواده فیلودندرون و از جمله گیاهان محبوب برای هدیه دادن است. برگ‌های آن عموما قلبی شکل هستند و برگ‌های تازه معمولا باعث ریزش برگ‌های قدیمی‌تر می‌شوند. به همین دلیل حتی اگر گلدان را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی خارج می‌کنید باید مراقب برگ‌هایی که می‌ریزند باشید. از جمله اثرات سمی و زیان بار گیاه سر نیزه‌ای برای انسان و حیوانات خانگی تحریک پوستی، ناراحتی معده و دستگاه گوارش و استفراغ است.
۴- Lily یا هر گیاه دیگری مربوط به خانواده سوسن
تمام گیاهان مربوط به خانواده Lily یا همان سوسن که با انواع رنگ گل از نارنجی و صورتی گرفته تا سفید و قرمز و زرد دیده می‌شوند برای انسان و حیوانات خانگی سمی نیستند. البته برخی از انواع سوسن برای حیوانات خانگی خطرناک‌تر از انسان هستند. انواع سمی Lily عبارتند از:
Calla Lily (که می‌تواند برای نوزادان و کودکان زیر دو سال مرگبار باشد)
Easter Lily
Rubrum Lily
Tiger Lily
Day Lily
Asian Lily
از جمله عوارض سمی این گیاهان برای انسان‌ها مواردی مثل ناراحتی معده، استفراغ، سردرد ،تاری دید و تحریک پوستی است. برای حیوانات خانگی به خصوص گربه تمام قسمت‌های این گیاه‌هان آپارتمانی سمی و آسیب زا هستند و مواردی مثل استفراغ، بی‌اشتهایی، بی‌حالی، بیماری‌های کلیه و کبد گزارش شده که در صورت عدم درمان ممکن است منجر به مرگ شود.
۵- peace lily یا اسپاتی فیلوم
این گیاه آپارتمانی زیبا اگر چه نام گونه Lily را یدک می‌کشد اما در واقع ربطی به این خانواده ندارد و یک سوسن واقعی نیست. این گیاه همیشه سبز بومی آمریکای جنوبی که برگ‌هایی براق با شکوفه‌های سفید منحصر به فرد دارد برای خانه‌های کم نور مقاوم‌ترین و بهترین انتخاب محسوب می‌شود و یک تصفیه کننده عالی برای هوای آلوده شهری است. اما مشکل اینجاست که یکی از خطرناک‌ترین گیاهان آپارتمانی برای کودکان و حیوانات خانگی هم هست و مثل گونه فیله دندرون و پوتوس مواردی از بیماری و مرگ در انسان و حیوان خانگی در اثر خوردن برگ‌های آن گزارش شده است.
از جمله عوارض اسپاتی فیلوم برای کودکان سوزش و تورم لب‌ها، دهان و زبان و دشواری در صحبت کردن و بلعیدن، استفراغ و اسهال است. برای حیوانات خانگی مواردی چون سوزش دهان، بزاق بیش از حد، اسهال، کم آبی بدن، کم شدن اشتها، استفراغ، مسمومیت و نارسایی کلیه گزارش شده است.
۶- دیفن باخیا گلی زیبا که در اکثر آپارتمان‌ها وجود دارد
به جرات می‌توان گفت «دیفن باخیا» محبوب‌ترین گیاه آپارتمانی در ایران است و از حق هم نگذریم بسیار زیباست. این گیاه زیبا از خانواده فیلودندرون حاوی بلورهای سمی اگزالات است و علائم مسمومیت با آن در انسان و حیوانات خانگی مشترک است. درد شدید در دهان، ترشح بزاق، احساس سوزش، تورم و بی‌حسی گلو از جمله عوارض مسمومیت با دیفن باخیا محسوب می‌شوند.
۷- Nerium oleander یا خرزهره
گیاه زینتی بومی مناطق مدیترانه علیرغم ظاهر آرام و بی‌آزارش بسیار هم سمی است. خرزهره برخلاف نامش که ممکن است شما را یاد علف‌های هرز بیندازد اما یک گیاه درختچه‌ای و تزیینی است. برگ‌های سبز پررنگ سرنیزه‌ای شکل دارد و گل‌های صورتی، قرمز و یا سفید آن در تابستان ظاهر می‌شوند. بد نیست بدانید حتی خوردن یک برگ از این گیاه توسط کودک می‌تواند برای او کشنده باشد. حتی مصرف عسلی که زنبورها از این گیاه درست می‌کنند هم ممکن است سبب مسمومیت در بزرگسالان شود و برای کودکان ابدا توصیه نمی‌شود.
این در حالی است که استنشاق دود و بخار ناشی از سوختن شاخ و برگ خرزهره، خوردن گوشتی که با استفاده از ترکه‌های این گیاه به جای سیخ کباب شده است، خوردن سوپی که با ترکه‌های خرزهره به هم زده شده است و یا خوردن حشراتی که قبلاً از خرزهره تغذیه کرده‌اند از جمله موارد مسمومیت و مرگ با این گیاه محسوب می‌شوند. در سایر موارد سرگیجه، لرزش و آریتمی قلبی در انسان و استفراغ، آریتمی قلبی و احساس سرمای شدید در حیوانات خانگی گزارش شده است.
۸- کالادیوم گل زیبایی که خانه ها را جذابیت می بخشد
کالادیوم یکی دیگر از گیاهان آپارتمانی سمی و آسیب زا است. کالادیوم یا فیل گوش یکی دیگر از گیاهان بومی آمریکای جنوبی و کشور برزیل با شاخه‌های بلند است. ترکیب رنگی این گیاه بی‌نظیر و بسیار زیبا و متنوع است و برای نگهداری به نور کمی نیاز دارد و همین مسئله راز نگهداری این گیاه آپارتمانی در بسیار از خانه‌ها است. با این‌همه تمام قسمت‌های این گیاه زیبا برای انسان به خصوص کودکان و حیوانات خانگی سمی است.
علائم مسمومیت با کالادیوم در کودکان و افراد بزرگسال شامل سوزش دردناک و تورم دهان، زبان، لب‌ها و گلو، اشکال در تنفس، صحبت کردن و بلعیدن، مسدود کردن راه‌های تنفس که ممکن است منجر به مرگ هم بشود. برای حیوانات خانگی مواردی مثل حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه، لرزش سر، توهم زدن و مشکلات تنفسی در اثر مسمومیت با کالادیوم رخ داده است.
۹- زبان مادر شوهر یا سانسوریا
سانسوریا یا «زبان مادر شوهر» هم یکی دیگر از محبوب‌ترین و مرسوم‌ترین گیاهان آپارتمانی در منازل ایرانی است که به تصفیه کننده هوا هم مشهور است. این گیاه گلدار و مقاوم و همیشه سبز در شرایط مختلف و به ویژه در برابر انواع بیماری های گیاهی مقاومت خوبی داشته و از آنجا که برای نگهداری در خانه گیاه بسیار مناسبی است، از گیاهان زینتی خانگی محبوب است. غربی‌ها به انرژی مثبت سانسوریا اعتقاد دارند و به آن لقب «گیاه خوشبختی» را داده‌اند. علاوه بر این سانسوریا یک عامل تصفیه هوای طبیعی است اما به خاطر خطراتی که برای کودکان و حیوانات خانگی دارد بهتر است حتی‌الامکان در دسترس و در مکان‌هایی مثل اتاق خواب نباشد. با این‌همه سانسوریا از جمله گیاهان آپارتمانی سمی و آسیب زا است. سطح سمیت این گیاه برای انسان کم است و علائم کوتاه مدت مانند درد دهان، بزاقی و در برخی افراد تهوع ایجاد می کند. در موارد نادر، می تواند واکنش پوستی هم ایجاد کند و در صورت خوردن برگ گیاه اثرات سمی آن ظاهر می‌شوند. در مورد حیوانات خانگی این مسمومیت می‌تواند سبب بزاق بیش از حد، درد، تهوع، استفراغ و اسهال شود.
۱۰- پاپیتال یا عشقه همیشه سبز
پاپیتال یا English ivy از جمله گیاهان جذاب، رونده و پوششی طور است که معمولا از دیوار و سردرها بالا می‌رود، نیاز به نور فراوان دارد و به همین دلیل برای ایجاد فضای سبز در حیاط آپارتمان یا در سالن پذیرایی و حتی آشپزخانه به نظر خریداران یک گزینه مناسب است. دلیلش هم این است که دردسرهای معمول تقویت گیاهان آپارتمانی را ندارد. شما هم پاپیتال را احتمالا روی در و دیوار خانه‌ها در بسیاری از خیابان‌های شهر زیاد دیده‌اید. در واقع پاپیتال مثل تمام گیاهان بالا رونده از خانواده فیلودندرون است و به همین دلیل هم هست که پاپیتال با تمام زیبایی و سرسبزی‌اش می‌تواند باعث تحریک شدید پوست در انسان شود. سوزش در دهان و گلو، تشنج، تب و بثورات جلدی از جمله عوارض دیگر این گیاه سرسبز و سرزنده و زیبا هستند. در حیوانات خانگی اسهال، بیش فعالی، اشکال در تنفس، احساس ضعف، لرزش، سرگیجه و استفراغ از جمله عوارض گزارش شده هستند.
۱۱- تیلاندسیا زیبا و منحصر به فرد اما سمی
این گیاه زیبا از جمله گیاهانی است که در منزل به راحتی قابل نگهداری است. ولی در برگ های آن موادی وجود دارد که می‌تواند بر اثر جویده شدن توسط حیوانات خانگی آنها را مسموم کرده و گاهی باعث مرگ آنها شود. این گیاه فضایی روشن با نور غیر مستقیم نیاز داشته و به صورت هفتگی باید آبیاری شود. تیلاندسیا برای رشد به خاک احتیاج ندارد. این گیاه زیبا نهایتا ۳۰ سانتی متر قد می کشد و برگ های علف شکل آن ممکن است برای حیوانات خانگی جذاب بوده و آنها را بجوند. بنابراین سعی کنید این گیاه را از دسترس حیوانات خانگی دور نگه دارید.
