گل ارکیده یکی از گل های جذاب و پر فروش در سراسر جهان به ویژه اروپا، آمریکا و آسیای دور است. یکی از دلایل محبوبیت این گل کم توقع بودن آن است. به این خاطر که ارکیده به سرعت با محیط جدید خو می گیرد. گل های آن نیز برای مدت ۳ تا ۶ ماه بسته به شرایط، زیبا و درخشنده باقی می مانند. اگر به دنبال کاشت و پرورش ارکیده در خانه هستید، پیشنهاد می کنیم این مطلب را دنبال کنید.
معرفی گل ارکیده
گل ارکیده انواع مختلفی دارد که هر کدام بر اساس شکل شکوفه آن نامگذاری شده است. به طور کلی ارکیده ها از خانواده ثعلب ها هستند و گونه های وحشی آن نیز در شمال ایران و مناطق گرم و مرطوب دیگر وجود دارند. برخی از گونه های این گل علاوه بر زیبایی برای مصارف غذایی و دارویی نیز کاربرد دارند.
ارکیده فالانوپسیس phalaenopsis (ارکیده‌ی پروانه‌ای یا ارکیده شاپرکی) و همینطور سیمبیدیوم cymbidium از گونه های معروف تجاری ارکیده ها محسوب می شوند.
فصل گلدهی گونه های مختلف ارکیده ها با هم متفاوت است، اما معمولا از دسامبر (دی ماه) آغاز می شود. پس از گلدهی گیاه برای مدتی در حالت استراحت و بازسازی باقی می ماند تا دوباره به گل بنشیند. ارکیده فالانوپسیس می تواند یک تا سه بار در سال گل بدهد. اندازه گل های آن بین قطر ۵ تا ۱۲ سانتی متر است. گل های ارکیده در رنگ های سفید، ارغوانی (بنفش) و ارغوانی رگه دار، صورتی و زرد و همینطور ترکیبی از سفید و صورتی و … وجود دارند.
با ما همراه باشید تا در ادامه به روش کاشت و پرورش ارکیده در خانه بپردازیم.
روش کاشت و پرورش ارکیده در خانه
برای نگهداری درست از هر گیاهی باید از شرایط خاک، دما، نحوه آبیاری، نور و دیگر شرایط مورد نیاز آن گیاه مطلع باشید. در اینجا به شرایط مورد نیاز برای کاشت و پرورش ارکیده در خانه می پردازیم.
خاک:
خاک ارکیده باید مخلوطی از خاک برگ، پیت و خاک معمولی باشد. همچنین در خاک این گیاه معمولا از سنگ های سبک معدنی مثل لیکا و پرلیتهای درشت یا پوکه‌های معدنی درشت استفاده می شود تا ریشه گیاه به این مواد معدنی چسبیده و رطوبت هوا را از آنها دریافت کند.
دما:
ارکیده ها گیاهانی گرمسیر و بومی شرایط گرم و مرطوب هستند. بنابراین برای نگهداری در دمای آپارتمان ها مناسبند. دمای مطلوب این گیاه بین ۱۲ تا ۲۸ درجه سانتی گراد است. البته نباید این گیاه را در نزدیکی لوازم گرمایشی مثل بخاری قرار داد.
دمای خنک پاییزه در ابتدا منجر به تحریک گلدهی ارکیده و بیشتر شدن طول ساقه گل دهنده می شود. ولی اگر دمای سرد ادامه یابد غنچه ها از بین می روند. دماهای بالای ۳۰ درجه سانتیگراد نیز رشد گیاه را بسیار آهسته می کنند.
دمای مناسب برای ارکیده های سیمبیردیوم، جهت گلدهی ۱۰ درجه سانتیگراد در شب و ۲۱ تا ۲۴ درجه سانتیگراد نیز در روز است. این گیاه در طول تابستان حتی دمای ۳۲ درجه سانتیگراد را نیز تحمل می کند اما توصیه می شود آنها را به مدت طولانی در معرض چنین دمایی قرار ندهید.
آبیاری:
ارکیده را نباید بیش از حد آب داد. البته در عین حال نیز نباید این گیاه تا مرز بی آبی و خشکیدگی پیش برود. بنابراین گلدان این گیاه را قبل از خشک شدن آبیاری کنید. فاصله آبیاری به مواد تشکیل دهنده خاک گلدان نیز بستگی دارد. در هوای معتدل یا سرد هر ۱۰ تا ۱۲ روز یکبار و در هوای گرم نیز هر زمان که خاک گلدان نزدیک به خشک شدن بود به گیاه آب بدهید.
گیاه ارکیده به آبی با املاح کم نیاز دارد. در مناطقی که آب دارای املاحی مثل آهک است بهتر است از آب باران یا آب جوشیده برای آبیاری ارکیده استفاده شود. همچنین هنگام آبیاری نباید بر روی غنچه‌ها و شکوفه‌های آن آب بپاشید زیرا باعث کم شدن عمر گل ها می شود.
نور:
ارکیده ها به ویژه ارکیده فالانوپسیس گیاهانی سایه دوست به شمار می روند. بنابراین بهتر است محل گلدان آن نه در مکان خیلی تاریک و نه در معرض نور مستقیم آفتاب باشد. انتخاب مکان مناسب برای نگهداری از ارکیده در رشد آن بسیار مهم است
کود دهی:
اگر می خواهید ارکیده های شما حداکثر رشد را داشته باشند باید در کنار رعایت شرایط دیگر هر دو هفته یا یک ماه یک بار نیز به آنها کود بدهید. نسبت کود با توجه به شرایط محیط کشت متفاوت است. اما به طور کلی کودهای کند آزاد شونده به تنهایی و یا ترکیب آن با کودهای مایع برای ارکیده بسیار مناسب هستند. البته در طول ماه های زمستان میزان کوددهی باید کاهش یابد. همچنین در زمانی که گیاه شکوفه دارد بهتر است کوددهی انجام نشود.
تعویض گلدان:
گل ارکیده باید در ماه اسفندماه به گلدانی حاوی خاک مناسب منتقل شده و در ابتدا به میزان کم آبیاری شود. با توجه به رشد گیاه تعویض گلدان هر سال یا هر دو سال یک بار لازم است. همچنین معمولا بعد از پایان گلدهی ارکیده فالانوپسیس، خاک گلدان را عوض می کنند.
به یاد داشته باشید وجود ریشه های ارکیده بیرون از گلدان نشان دهنده سلامت گیاه است و این ریشه ها برای جذب رطوبت هوا از گلدان خارج می شوند.
همچنین بیشتر پرورش دهندگان از گلدان های پلاستیک شفاف که داخل آن مشخص است استفاده می کنند. بنابراین به نظر می رسد بر خلاف گیاهان دیگر نور برای ریشه ارکیده فالانوپسیس مفید است.
آشنایی با روش تکثیر ارکیده ها :
برای کاشت و پرورش ارکیده در خانه باید با نحوه تکثیر این گیاه نیز آشنا باشید. معمولا تکثیر گل ارکیده به چهار روش کاشت بذر، قلمه زدن، تقسیم بوته و کشت بافت امکان پذیر است که در حال حاضر اصلی‌ترین راه تکثیر تجاری آن کشت بافت و تقسیم بوته می باشد. از آنجایی که سبز شدن بذر این گیاه زمانبر است و حدود ۴ تا ۸ سال طول می کشد تا گیاه جوانه بزند. بنابراین بهترین راه تکثیر این گل در محیط آپارتمانی تقسیم بوته می باشد.
جهت تکثیر ارکیده به این روش باید گیاه حداقل از ۶ سوخ یا پیاز کاذب برخوردار باشد. محل برش ریزوم گیاه از بین سومین و چهارمین پیاز کاذب است. سپس هر دو قسمت را به صورت مجزا در گلدانی با خاک مناسب می کارند. تقسیم ریزوم در بیشتر گل های ارکیده هر سه سال یکبار است.
