پیلهآ یا گیاه آلومینیومی یکی از زیباترین گیاهان آپارتمانی است. اگر دوست دارید گیاهی نگهداری کنید که برگهای آن طرح و نقش داشته باشد، پیلهآ انتخاب خوبی است. در ادامه با ما همراه باشید و دربارهی روشهای نگهداری و تکثیر پیلهآ بیشتر بخوانید.
پیلهآ یا گیاه گیاه آلومینیومی چیست؟
پیلهآی کادییِری نام گونهای از گیاهان پایا و همیشه سبز است که به تیرهی گزنهایان تعلق دارد و معمولا با نام گیاه آلومینیومی شناخته میشود. وقتی به برگهای این گیاه نگاه میکنید، به نظر میرسد که یک نقاش با دقت زیاد قسمتهای زیادی از هر برگ را با رنگ آلومینیومی رنگآمیزی کرده است و همین ویژگی دلیل نامگذاری پیلهآ به گیاه آلومینیومی است. ترکیب این رنگ آلومینیومی با رنگ سبز تیرهی ساقهها و برگها ظاهری جذاب و تماشایی به پیلهآ میدهد.
گیاه آلومینیومی برای اولین بار در سال ۱۹۲۸ توسط دو نفر از گیاهشناسان معروف فرانسوی یعنی آندره گیومین و فرانسوا گانیپن به جهان غرب معرفی شد. شناسایی این گیاه مربوط به زمانی است که ویتنام هنوز مستعمرهی فرانسه بود و این دو گیاهشناس فرانسوی در حال پژوهش روی گونههای گیاهی ویتنام بودند. گیاه آلومینیومی به نام گیاهشناس فرانسوی دیگری که همکار گیومین و گانیپن بود نامگذاری شد. این گیاهشناس لئوپولد میشل کادییر و یکی از مبلغان مشهور در اتحادیهی هندوچین فرانسه بود.
در بین کسانی که به نگهداری از گیاهان آپارتمانی علاقه دارند، پیلهآ طرفداران زیادی دارد چرا که رگههای نقرهای روی برگها نظر هر بینندهای را به خود جلب میکند. به علاوه اینکه فراهم کردن شرایط مناسب برای رشد پیلهآ کار نسبتا آسانی است و همین ویژگی باعث شده است تا این گیاه گزینهای ایدئال برای افرادی باشد که تجربهی چندانی در نگهداری از گیاهان آپارتمانی ندارند و به عبارت دیگر تازهکار هستند.
گل دادن گیاه آلومینیومی
اگرچه گیاه پیلهآ گاهی اوقات گل میدهد اما گلهای سفید و کوچک این گیاه زینتی نیستند. گیاه باید از انرژی خود برای رشد بهتر ساقهها و برگها استفاده کند و به همین دلیل باید بلافاصله بعد از گلدهی گلها را از گیاه جدا کنید.
پیلهآ گیاهی کوتاهقد است. ساقههای پیلهآ به شکل گروهی رشد میکنند و ارتفاع آنها از ۳۰ سانتیمتر بیشتر نمیشود. البته گونهای از پیلهآ وجود دارد که ارتفاع ساقههای آن تنها به ۱۰ سانتیمتر میرسد. پیلهآ رشد سریعی دارد و الگوی رشد آن به گونهای است که پخش میشود و سطح بیشتری را میپوشاند.
نگهداری در باغچه
اگرچه معمولا از پیلهآ در گلدان نگهداری میشود اما میتوانید این گیاه را در باغچه هم بکارید. نزدیک آبگیرهای مصنوعی، به ویژه در مناطقی که آبوهوای گرمتری دارند مکان مناسبی برای کاشت پیلهآ است. البته در بعضی موارد در مورد نزدیک بودن به آب زیادهروی میشود و پیلهآ بهعنوان گیاه آکواریومی به فروش میرسد. به این نکته توجه کنید که پیلهآ گیاه آبزی نیست و نباید از آن در آکواریوم نگهداری شود. این گیاه در آکواریوم زنده نمیماند.
اگر در خانه از حیوانات خانگی مانند سگ یا گربه نگهداری میکنید نگران نباشید، پیلهآ یک گیاه سمی نیست.
نگهداری از گیاه پیلهآ
نگهداری از پیلهآ کار آسانی است اما برای اینکه پیلهآ رشد بهتری داشته باشد باید شرایط ویژهای برای گیاه فراهم کنید. مهمترین نکتهای که باید در نگهداری از پیلهآ رعایت کنید این است که هر سال و در فصل بهار باید گیاه را بررسی کنید تا ریشهی آن بیش از حد رشد نکرده باشد. به همین دلیل، ایدهی خوبی است که بعد از خریداری پیلهآ گیاه را به گلدانی بزرگتر از حد لازم انتقال دهید.
اگر ریشهی پیلهآ به اندازهای رشد کند که از انتهای گلدان خارج بشود، میتواند گلدان را بشکند. برای اینکه ریشهی پیلهآ مشکلساز نشود، باید هر سال تعویض گلدان را انجام دهید. به علاوه اینکه باید در هر تعویض گلدان، گلدانی را که بزرگتر از حد لازم است انتخاب کنید.
نور
اگر میخواهید از پیلهآ در فضای بسته نگهداری کنید، باید گیاه را در مکانی قرار دهید که حداقل چهار ساعت در روز نور زیاد و غیر مستقیم دریافت کند. همچنین باید مراقب باشید که پیلهآ در معرض نور شدید و مستقیم خورشید قرار نگیرد چرا که باعث سوختگی و قهوهای شدن برگهای گیاه میشود. اگر میخواهید پیلهآ را در فضای باز بکارید، برای کاشتن گیاه مکانی نیمه سایه را انتخاب کنید.
خاک
خاکی را انتخاب کنید که زهکشی خوبی داشته باشد و غنی از ترکیبات آلی باشد. در انتخاب خاک برای پیلهآ لازم نیست نگران pH خاک باشید؛ بزرگترین نگرانی زهکشی خاک است. در واقع به خاکی بسیار غنی نیاز دارید که بتواند گیاه را تغذیه کند، به اندازهی کافی رطوبت را در خود نگه دارد و به خوبی رطوبت اضافی را خارج کند. خاک مخلوط گلدان که حاوی مقدار مناسبی از ترکیبات لازم باشد و کیفیت مطلوبی داشته باشد انتخاب خوبی است.
آب
در طول فصل رشد پیلهآ یعنی در بهار و تابستان، توصیه میشود به گونهای آبیاری انجام دهید که رطوبت خاک به صورت یکنواخت حفظ شود. یک برنامهی خوب برای آبیاری پیلهآ این است که وقتی کمی بیش از نیم سانتیمتر از سطح خاک خشک شد گیاه خود را دوباره آبیاری کنید. در طول زمستان پیلهآ به آبیاری کمتری نیاز دارد.
دما و رطوبت
اگر در مناطق گرمسیری زندگی میکنید، میتوانید از پیلهآ در فضای باز نگهداری کنید. در غیر این صورت، باید از پیلهآ در فضای بسته نگهداری کنید.
پیلهآ رطوبت را دوست دارد، بنابراین گاهی اوقات گیاه را غبارپاشی کنید یا از سینی سنگریزه برای افزایش رطوبت استفاده کنید. همچنین گیاه را نزدیک وسایل سرمایشی و گرمایشی قرار ندهید چرا که محیط اطرف این وسایل رطوبت بسیار کمی دارد. اگر حمام به اندازهی کافی نور دارد، مکانی بسیار مناسب برای نگهداری از پیلهآ است چرا که بعد از هر بار استفاده از حمام و دوش گرفتن گیاه میتواند بیشترین رطوبت ممکن را دریافت کند.
کود
مانند آبیاری، باید برنامهی کوددهی را هم بر اساس تغییر فصول تنظیم کنید. در طول فصل رشد باید ماهی یک بار گیاه را تغذیه کنید. برای تغذیهی پیلهآ از کود کامل قابل حل در آب با ترکیب ۵-۵-۵ استفاده کنید.
البته میتوانید در طول بهار و تابستان هر دو هفته یک بار گیاه را تغذیه کنید اما در این صورت باید در هر نوبت کوددهی از نصف مقدار توصیهشده استفاده کنید. در طول زمستان گیاه به کوددهی نیاز ندارد.
هرس
برای اینکه پیلهآ به گیاهی کمپشت با ساقههای بلند تبدیل نشود باید ساقههای قدیمیتر، ضخیم و گوشتی آن را کوتاه کنید تا ساقههای بیشتری از محل برش منشعب شوند. ساقههای بریدهشده را هم دور نریزید چرا که به راحتی ریشه میزنند و میتوانید از آنها برای تکثیر گیاه استفاده کنید.
تکثیر گیاه پیلهآ
در بهار یا تابستان قلمههایی به طول ۸ سانتیمتر از ساقههای گیاه جدا کنید. در محل اتصال برگها به ساقه گرههایی وجود دارد. باید قلمه را به گونهای از ساقه جدا کنید که یکی از این گرهها در انتهای قلمه قرار بگیرد. قلمهی بریدهشده را در یک گلدان بکارید و برای کاشت آن از خاک مخلوط گلدان استفاده کنید.
البته این خاک باید کاملا مرطوب باشد و برای حفظ رطوبت خاک باید گلدان را داخل یک کیسهی پلاستیکی قرار دهید. برای اینکه کاشت قلمهها نتیجهی بهتری داشته باشد، از پد گرمایشی استفاده کنید و دمای محیط را روی ۲۱ درجهی سانتیگراد ثابت نگه دارید. قلمهها در طول یک ماه به راحتی ریشه میزنند.
آفتهای رایج
باید به طور منظم قسمتهای مختلف گیاهتان را بررسی کنید تا از نبود شتهها مطمئن شوید. البته قسمتهای جوانتر و نرمتر پیلهآ بیشتر در معرض هجوم شتهها قرار دارند. شتهها با مکیدن شیرهی گیاه تغذیه میکنند و مواد چسبناکی به نام عسلک از خود ترشح میکنند. اگر با شتهها مقابله نکنید، ترشح عسلک روی برگها شرایط مناسبی برای رشد قارچهای سیاه و دودهای فراهم میکند. اگر گیاه شما مورد هجوم شتهها قرار گرفتهاست باید قسمتهایی را که بهشدت آلوده شدهاند از گیاه جدا کنید و در مرحلهی بعد برای مقابله با آفتها از حشرهکش استفاده کنید.
مشکلات رایج در نگهداری از گیاه پیلهآ
پژمردگی گیاه
پیلهآ محیط مرطوب را به خاک مرطوب ترجیح میدهد. در واقع این گیاه نمیتواند خاک کاملا خیس را تحمل کند و در این شرایط دچار پوسیدگی ریشه میشود که نشانهی آن پژمردگی گیاه است. درست است که باید در طول فصل رشد خاک را مرطوب نگه دارید اما کمی رطوبت کافی است.
ریزش برگ
برگهاییکه در قسمتهای پایینی ساقههای قدیمیتر قرار گرفتهاند به طور طبیعی میریزند. وقتی این ساقهها بیش از حد بلند شدهاند باید آنها را در بهار هرس کنید. اگر گیاه شما ساقههای بلندی ندارد و تعداد کمی از برگهای آن ریخته است، به احتمال زیاد در آبیاری زیادهروی کردهاید. در این شرایط، باید گیاه را به مکانی گرمتر منتقل کنید و تا زمانی که خاک کمی خشک شود آبیاری را متوقف کنید. اگر به اندازهای در آبیاری زیادهروی کردهاید که این روش نمیتواند مؤثر باشد، باید در سریعترین زمان ممکن گیاه را از خاک کاملاً خیس خارج کرده و آن را در خاک تازه بکارید.
منابع: Thespruce, Guide-to-houseplants