زمان مطالعه: 12 دقیقهکاکتوس انجیر تیغی هندی (اپونتیا فیکوس ایندیکا)، یک کاکتوس مقاوم با روش نگهداری آسان است؛ به‌طوری‌که کاکتوس انجیر تیغی هندی به رسیدگی خاصی نیاز نداشته و آن‌قدر مقاوم است که می‌تواند در شرایط محیطی نامناسب نیز به رشد گل‌های جذاب و ظریف خود ادامه دهد. ضمن اینکه میوه آن نیز خوراکی است و می‌تواند به یک سورپرایز جذاب در تابستان تبدیل شود. رنگ گل‌های انجیر تیغی هندی زرد درخشان است و با گذشت زمان، جای خود را به میوه‌های بنفش و قرمز آن می‌دهد. اگر به تازگی سراغ نگهداری از گیاهان گیاهان آپارتمانی رفته و دنبال گیاهانی با روش نگهداری آسان برای شروع کار هستید، پیشنهاد ما به شما خرید کاکتوس و ساکولنت و در بین آن‌ها نیز پیشنهادمان خرید کاکتوس انجیر تیغی هندی است. با خرید این کاکتوس هم بدون دردسر یک گیاه زیبا را پرورش داده و هم از میوه‌ها دوست داشتنی آن استفاده کنید. برای یادگیری روش نگهداری کاکتوس انجیر تیغی هندی نیز با این مطلب همراه شده و همه آنچه برای نگهداری از آن لازم است بدانید را یاد بگیرید.
مشخصات کلی کاکتوس انجیر تیغی هندی
- نام علمی: Opuntia compressa
- نام رایج: انجیر تیغی هندی، اپونتیا فیکوس ایندیکا، انجیری، زبان شیطان
- نوع گیاه: کاکتوس
- اندازه گیاه بالغ: 15 الی 30 سانتی متر ارتفاع، 30 الی 45 سانتی متر پهنا
- نیازهای نوری: نور کامل خورشید
- نوع خاک: خنثی تا اسیدی
- زمان گلدهی: تابستان
- رنگ گل: زرد
- منطقه بومی: آمریکای شمالی
مختصری درباره روش نگهداری از کاکتوس انجیر تیغی هندی
از آنجا که انجیر تیغی هندی یک کاکتوس است، پس طبیعتا در درجه اول به خاکی با زهکشی عالی نیازمند است. بنابراین آن را در مکانی بکارید که همواره نور کامل خورشید را دریافت کند. همچنین در طول نگهداری از کاکتوس انجیر تیغی هندی از بی‌حالی آن در زمستان نگران نشوید؛ چراکه این امری طبیعی است و به دنبال خفتگی کاکتوس رخ می‌دهد. بعد از گذر از این زمان در بهار مجدد شاهد طراوت این گیاه خواهید بود.
روش نگهداری از کاکتوس انجیر تیغی هندی
آبیاری
کاکتوس انجیر تیغی توانایی خارق‌العاده‌ای در تحمل خشکی دارد. بنابراین هر گاه بر سر دو راهی آبیاری قرار گرفتید، بهتر است کمتر از میزان تصور خود به آن آب بدهید. در اغلب مناطق، آب باران برای آبیاری این کاکتوس کافی به نظر می‌رسد، اما اگر شما در منطقه‌ای بارانی زندگی نمی‌کنید یا به‌هردلیلی انجیر تیغی شما از دریافت باران محروم است، باید هر 2 الی 4 هفته یکبار به آن آب بدهید. همچنین اجازه دهید خاک گیاه بین دفعات آبیاری کاملا خشک شود سپس آن را کاملا آبیاری کنید.
از نوع بالغ کاکتوس انجیر تیغی هندی که بگذریم در خصوص قلمه‌ها و گیاهان نوپای کاکتوس انجیر تیغی، ماجرا کمی متفاوت است. دانه‌های کاشته شده، قلمه‌ها و گیاهان نابالغ این کاکتوس باید در خاک همواره مرطوب زندگی کنند. البته این رطوبت نباید به صورت افراطی باشد؛ کافی است خاک را مقداری مرطوب نگه داشته و از خشک شدن آن جلوگیری کنید. پس از ظهور چند برگ، گیاه در بستر خود مستقر شده و دیگر می‌تواند الگوی آبیاری گیاهان بالغ را داشته باشد؛ یعنی خشک شدن خاک تا آبیاری بعدی!
نور مورد نیاز برای نگهداری کاکتوس انجیر تیغی هندی
مثل اغلب کاکتوس‌ها، کاکتوس انجیر تیغی نیز در نور کامل خورشید رشدی بی‌نظیر خواهد داشت. این کاکتوس باید به طور روزانه حداقل 8 ساعت زیر نور مستقیم خورشید قرار بگیرد، اما اگر در منطقه‌ای کویری زندگی نمی‌کنید کمی سایه نیز برای آن قابل تحمل خواهد بود. هر چه نور بیشتری به انجیر تیغی بتابد، گیاه بزرگ‌تر شده و از اواسط بهار تا تابستان شکوفه‌های بیشتری نیز خواهد داد.
اگر گیاه شما جوان و نابالغ است (کمتر از 2 سال) نور کافی اما غیرمستقیم خورشید برای آن عالی خواهد بود، اما همانطور که گفتیم، گیاه پس از بالغ شدن به نور کامل خورشید نیازمند است.
خاک مناسب برای نگهداری از کاکتوس انجیر تیغی هندی
انجیر تیغی برای زنده ماندن به خاکی با زهکشی عالی نیاز دارد. بهترین خاک برای نگهداری از کاکتوس انجیر تیغی هندی خاکی است که خشک، شنی و کمی ماسه‌ای باشد. بین خاک‌های مختلف خاک بر پایه رس نیز انتخاب بدی نیست، البته مادامی که بتواند زهکشی را به بهترین شکل انجام داده و رطوبت را بیش‌ازحد در خود نگه ندارد. با این اوصاف، پیشنهاد ما استفاده از خاک‌های مخصوص ساکولنت و کاکتوس است. این نوع خاک را می‌توانید به‌صورت آماده خریداری کرده یا با ترکیب کردن هوموس، ماسه و رس آن را در خانه تهیه کنید.
انجیر تیغی، حساسیت زیادی در مورد ph خاک از خود نشان نمی‌دهد و می‌تواند در خاک خنثی تا اسیدی زندگی کند، ما بهتر است ph خاک را بین 6 الی 7.5 حفظ کنید.
کوددهی
اگر از کاکتوس انجیر تیغی در خاک باغچه و خارج از خانه نگهداری می‌کنید، نیازی به کوددهی نیست، اما انواع آپارتمانی آن به کوددهی کمی نیاز خواهند داشت. برای کوددهی در طول نگهداری از کاکتوس انجیر تیغی هندی از یک کود متعادل استفاده کرده و صبر کنید تا گیاه تمایل خود را به دریافت کود به شما نشان دهد. این اتفاق زمانی می‌افتد که برگ‌های سبز کاکتوس شروع به کمرنگ شدن کرده یا هیچ گلی روی آن ظاهر نشود. این شرایط نشان از این دارد که انجیر تیغی شما باید سریعا کود دریافت کند. کوددهی این کاکتوس باید در فصل تابستان و نهایتا 2 الی 3 مرتبه صورت بگیرد. اگر هدف شما از پرورش انجیر تیغی داشتن گل و میوه فراوان است، از کودی با میزان کم نیتروژن مثل کود 0-10-10 استفاده کنید. اما اگر دوست دارید کاکتوس شما برگ‌های بیشتری تولید کند، کود متعادل 10-10-10 کارساز خواهد بود. اگر کاکتوس شما نابالغ است برای کوددهی به آن هر چند هفته یکبار از یک کود محلول در آب مخصوص کاکتوس استفاده کنید. در مجموع فراموش نکنید که برای این نوع گیاهان، باید محلولی ضعیف بسازید.
دما و رطوبت مورد نیاز برای نگهداری از کاکتوس انجیر تیغی هندی
همان طور که در مقدمه نیز مختصری اشاره کردیم، کاکتوس انجیر تیغی هندی از مقاوم‌ترین و کم توقع‌ترین کاکتوس‌های جهان است! انواع بالغ این کاکتوس قادرند دماهای بسیار بالا را در طول روز تحمل کرده و در شب نیز بدون مشکل از افت شدید دما عبور کنند. در واقع الگوی دمایی بیابانی (روزهای بسیار گرم و شب‌های سرد) برای این کاکتوس کاملا قابل پذیرش است.
انجیر تیغی هندی ترجیح می‌دهد در منطقه‌ای با تابستان‌های بسیار گرم و خشک، همراه با پاییز و زمستان خنک زندگی کند. توانایی این گیاه در تحمل دمای پایین نیز بی‌نظیر است و می‌تواند تا منفی 10 درجه سانتی‌گراد را بدون بروز مشکل تحمل کند. در نهایت در مورد دمای مورد نیاز برای نگهداری از کاکتوس انجیر تیغی هندی باید بگوییم که هر چه هوا گرم‌تر باشد، رشد و شکوفه‌دهی انجیر تیغی هندی نیز بیشتر خواهد بود.
اگر کاکتوس انجیر تیغی هندی خود را در باغچه کاشته‌اید بهتر است آن‌ها را از یخ زدگی حفظ کنید، بااین‌حال اگر یخ زدند نیز جای نگرانی نیست، زیرا می‌توانند در فصل بهار مجددا از ریشه‌های خود رشد کرده و به زندگی برگردند. علاوه‌براین اگر زمستان بسیار سردی دارید، حتما در این ایام گلدان این کاکتوس را به داخل خانه منتقل کنید.
از دما گذشته در مورد رطوبت مورد نیاز برای نگهداری از انجیر تیغی هندی باید بگوییم که این کاکتوس همواره باید در محیط خشک زندگی کند. در نتیجه هرگونه افزایش رطوبت هوا (مثل مرطوب کردن گیاه) برای آن کاملا مضر خواهد بود.
آفات و بیماری‌های کاکتوس انجیر تیغی هندی
رایج‌ترین مسئله در نگهداری از کاکتوس‌ها که درمورد کاکتوس انجیر تیغ هندی نیز صدق می‌کند و منجر به بروز مشکلاتی نظیر آبیاری بیش‌ازحد است. آبیاری بیش‌ازحد سبب می‌شود تا ریشه‌های فیبری و سطحی کاکتوس دچار پوسیدگی شده و در نهایت گیاه متلاشی شود. این گیاهان همچنین مستعد انواع وسیعی از آفات و حشرات هستند؛ آفاتی مثل شپشک و شپشک آردی که خوشبختانه هر دو مورد را می‌توان با استفاده از الکل و روغن چریش برطرف کرد. در موارد شدید ابتلا اما الکل و روغن چریش کاری نیست و استفاده از آفت کش بهترین گزینه است.
از آفت‌ها و مشکلات یاد شده گذشته کاکتوس انجیر تیغی هندی و سایر کاکتوس‌های خانواده اپونتیا همچنین می‌توانند مورد حمله قارچی به نام “فیلوستیکتا” نیز قرار بگیرند. اگر هوا بیش‌ازحد مرطوب باشد، این قارچ تولید مثل کرده و اسپورهای آن حفرات بسیار ریزی در بافت‌های کاکتوس ایجاد می‌کنند. این کلونی‌های قارچی با خوردن بافت آسیب دیده، لکه‌های سیاه رنگی بر سطح کاکتوس به جا می‌گذارند. اگرچه قارچ فیلوستیکتا کشنده نیست، اما بسیار مسری است و می‌تواند از طریق باد و باران سبب بیمار شدن گیاهان اطراف شود. متاسفانه درمان موثری برای این قارچ وجود ندارد. تنها باید بخش‌های آسیب دیده را از گیاه جدا کرده و مطمئن شوید که هیچ ردی از این قارچ روی گیاه باقی نمانده است.
روش تکثیر کاکتوس انجیر تیغی هندی
در مدت نگهداری از کاکتوس انجیر تیغی هندی می‌توانید آن را از طریق کاشت دانه برویانید، اما این پروسه غریب به 3 سال زمان خواهد برد. به همین علت، عموما برای تکثیر این کاکتوس قلمه زدن در اولویت است.
برای انجام این کار، یک برگ را از گیاه مادر جدا کنید. برگ انتخابی باید حداقل 6 ماهه باشد. البته در این نوع کاکتوس‌ها به جای برگ از واژه “کلادود” استفاده می‌شود؛ کلادود ساقه‌ای مسطح و برگ‌مانند است که وظیفه فتوسنتز را برعهده دارد، اما چون این واژه در زبان عامه فارسی مصطلح نیست، برای درک بهتر از واژه برگ استفاده می‌کنیم.
بعد از جدا کردن برگ، اجازه دهید بخش بریده شده آن حدود یک هفته استراحت کند تا زخم آن بهبود یافته و ترمیم شود. در این مرحله می‌توانید برگ را از محل برش در مخلوط خاک و شن بکارید. معمولا تا هنگام تشکیل ریشه، باید این برگ را با کمک سیخ چوبی یا هر تکیه‌گاه دیگری به‌طور قائم در خاک نگه دارید.
پس از گذشت یک ماه، به سراغ تست ریشه بروید. در واقع باید چک کنید که آیا ریشه تشکیل شده است یا خیر. این کار را با بیرون کشیدن آرام گیاه انجام دهید: اگر گیاه برای خارج شدن مقاومت کرد، یعنی ریشه تشکیل شده است. اما اگر گیاه بدون نیاز به افزایش فشار و به‌راحتی از خاک خارج شد، یعنی باید باز هم به آن زمان بدهید. در این ایام بهتر است خاک را همواره کمی مرطوب نگه دارید و پس از اینکه گیاه قادر شد بدون حضور پایه و تکیه گیاه در خاک قائم بماند آبیاری را کاهش دهید.
کاشت و تعویض گلدان
اگر قصد دارید انجیر تیغی هندی را در باغچه کاشته و از آن نگهداری کنید، مکانی را انتخاب کنید که در تمام طول سال نور خورشید را به‌خوبی دریافت کند. برای این منظور خاک را بررسی کرده و در صورت لزوم، مقدار کافی شن را برای افزایش زهکشی با آن ترکیب کنید. این مکان، مکانی دائمی برای کاکتوس خواهد بود. پس دقت کافی را به خرج دهید. اما اگر قصد کاشتن آن در گلدان را دارید خاک آن را متناسب با آنچه در بخش خاک مناسب برای نگهداری از کاکتوس انجیر تیغی هندی گفتیم انتخاب کنید.
از کاشت کاکتوس انجیر تیغی هندی گذشته نوبت به زمان تعویض گلدان آن می‌رسد. در مورد انواع آپارتمانی این گیاه باید بگوییم که این گیاه خیلی کم نیاز به تعویض گلدان خواهد داشت و زمانی که اندازه آن خیلی بزرگ شد باید گلدان آن را تعویض کنید.
هرس کردن
انجیر تیغی هندی تقریبا نیازی به هرس کردن نیز ندارد و تنها زمانی که باید آن را هرس کنید زمانی است که بخشی از گیاه بیمار شده و باید جدا شود یا اینکه گیاه بدفرم شده و رشد ناموزونی داشته است. البته که برای تکثیر آن نیز نیاز به هرس کردن خواهید داشت. در طول نگهداری از کاکتوس انجیز تیغی هندی گاهی نیاز است که آن را غبارروبی کنید. برای این منظور در فصل تابستان با کمک یک دستمال نرم یا ابزارهای مخصوص غبارروبی، کمی برگ‌ها را تمیز کنید.
نکاتی در مورد نگهداری از کاکتوس انجیر تیغی هندی در ایام مختلف سال
با اینکه کاکتوس انجیر تیغی هندی جزو کم دردسرترین گیاهان است و به رسیدگی خاصی نیاز ندارد، اما نمی‌تواند در تمام طول سال از خود مراقبت کند. به‌خصوص اگر از آن به‌عنوان گیاه آپارتمانی نگهداری می‌کنید. چراکه کاکتوس‌هایی که در باغچه کاشته می‌شوند می‌توانند به‌خوبی با نور طبیعی و آب باران به حیات خود بپردازند، اما گیاهان کاشته شده در گلدان به رسیدگی و توجه مداوم نیاز خواهند داشت.
باتوجه به آنچه گفتیم اگر از کاکتوس انجیر تیغی هندی در گلدان نگهداری می‌کنید در طول سال برای نگهداری از آن اقدامات زیر را انجام دهید:
- در زمستان و به‌طورکلی در فصول سرد سال، کاکتوس گلدانی خود را در مکانی خنک با مقدار زیادی از نور کافی و غیرمستقیم خورشید قرار دهید و آن را به‌میزان کم آبیاری کنید. برای آبیاری آن بهتر است تا چروکیدگی سطحی گیاه صبر کرده و به‌خوبی به آن آب بدهید. سپس اجازه دهید حدود یک ساعت در همان حالت باقی مانده و سپس آب اضافه را تخلیه کنید. در یک زمستان خنک و در فصول سرد سال، شاید لازم باشد تا رسیدن بهار نهایتا 2 بار به انجیر تیغی آب بدهید.
- هنگام فرا رسیدن فصل بهار، گیاه را به مکان گرم‌تری ببرید و همانطور که به مرور زمان میزان نور دریافتی را افزایش می‌دهید، مقدار آب را نیز بیشتر کنید. گیاه در این زمان شروع به رشد بخش‌های جدید می‌کند و بهترین زمان برای جدا کردن قلمه از آن نیز خواهد بود.
- در طول تابستان بد نیست کاکتوس خود را به هواخوری برده و آن را در محیط بیرونی منزل قرار دهید. برای اینکار مکانی را انتخاب کنید که علاوه بر گرم و نورانی بودن گیاه نیز بتواند باران طبیعی را دریافت کند. می‌توانید گلدان را مستقیما روی خاک نیز قرار دهید، فقط چک کنید که آب باران به‌راحتی زهکشی شود.
- کاکتوس انجیر تیغی هرگز نباید در آب و خاکی بسیار خیس قرار بگیرد، زیرا سریعا دچار پوسیدگی و فاسد شدن ریشه خواهد شد. هر چند هفته یکبار، محلولی از کود و آب را به آن اضافه کنید.
- در پایان تابستان و همزمان با سرد شدن هوا، کاکتوس را مجددا به داخل خانه منتقل کنید. سپس آن را به مکانی خنک ببرید و اجازه دهید پاییز و زمستان را در همان نقطه سپری کند.
سمی بودن یا نبودن کاکتوس انجیر تیغی هندی
به‌عنوان آخرین بخش از مطلب به سمی بودن یا نبودن کاکتوس انجیر تیغی هندی خواهیم پرداخت. در این باره باید گفت که هیچ شواهدی دال بر سمی بودن این گیاه یافت نشده است. پس خطری برای سگ‌ها، گربه‌ها و کودکان نخواهد داشت. ضمن اینکه برگ‌ها و میوه آن نیز خوراکی هستند و در تهیه شربت‌های مختلف مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
در مجموع در این مطلب سعی کردیم آنچه در مورد نگهداری از کاکتوس انجیر تیغی هندی لازم است بدانید را به شما بگوییم. بااین‌حال چنانچه در مورد نگهداری از این کاکتوس یا در مورد کاکتوس های خانگی سوالی دارید، آن را با کارشناسان ما درمیان بگذارید تا در اسرع وقت به آن پاسخ دهند.
