پرورش دادن و نگهداری از گیاهان ساکیولنت موسوم به گیاهان گوشتی، روش خوبی برای آشنایی با باغبانی و نگهداری از گل‌ها و گیاهان است. ساکیولنت ها به‌راحتی رشد می‌کنند و شرایط نگهداری از آن‌ها بسیار راحت است. اگر دوست دارید نگهداری از گل‌ها و گیاهان آپارتمانی را شروع کنید، ساکیولنت بهترین انتخاب است. پس در ادامه با ما همراه باشید تا در مورد این گیاهان جذاب و متنوع، بیشتر بخوانید.
ساکیولنت چیست؟
در گیاه‌شناسی، گیاه ساکیولنت یا گیاه گوشتی به آن دسته از گیاهانی می‌گویند که بخشی از آن‌ها ضخیم‌تر، گوشتی‌تر است. این گیاه می‌تواند آب را داخل اندام‌های خود حفظ کند و در شرایطی که محیط یا خاک گلدان خشک است، دوام بیشتری داشته باشد. کلمه‌ی ساکیولنت از یک کلمه‌ی لاتین به نام sucus گرفته شده که به‌معنای آب یا شیره‌ی گیاه است.
گیاهان گوشتی یا ساکیولنت‌ها آب را در اندام‌های مختلف خود مثلا برگ‌ها یا ساقه‌ها نگه می‌دارند. میزان آب موجود در اندام‌های برخی از گیاهان گوشتی به ۹۰ تا ۹۵ درصد هم می‌‌رسد. گاهی اوقات این آب ممکن است در ریشه‌های یا اندام‌هایی از گیاه که زیر خاک قرار دارند جمع شود.
ساکیولنت‌ها را معمولا به‌عنوان گیاه زینتی نگهداری می‌کنند چون این گیاه انواع بسیار متفاوت و متنوعی دارد. ظاهر بعضی از انواع ساکیولنت‌ها بسیار عجیب و خاص است. یکی دیگر از ویژگی‌هایی که باعث محبوبیت ساکیولنت‌ها شده، توانایی آن‌ها در دوام آوردن در شرایط سخت و امکان نگهداری از آن‌ها با مقدار کمی مراقبت است.
ساکیولنت‌ها بسیار متنوع‌اند. رنگ‌ها و شکل‌های متعدد این گیاه باعث شده که یکی از محبوب‌ترین گیاهان آپارتمانی باشند. انواع این گیاه را با رنگ‌های مختلف می‌توانید متناسب با دکوراسیون اتاق و خانه‌ی خود، در کنار هم بکارید.
نکاتی که در مورد نگهداری از ساکیولنت باید بدانید
ساکیولنت‌ها از بهترین گیاهان آپارتمانی به‌خصوص برای کسانی هستند که تجربه‌ی زیادی در نگهداری از گل و گیاه ندارند. نگهداری از آن‌ها تقریبا هیچ زحمتی ندارد. با وجود این، برخی نکات را باید در مورد شرایط نگهداری از ساکیولنت بدانید تا در نگهداری از آن موفق باشید.
تامین نور کافی
ساکیولنت‌ها از دسته گیاهانی هستند که نور بیشتر را دوست دارند. بسته به نوع ساکیولنتی که می‌خرید، گیاه شما باید در طول روز شش ساعت نور آفتاب بگیرد. یکی از مهم‌ترین نکته‌هایی که باید در مورد نور این گیاهان بدانید این است که ساکیولنت کوچک و تازه، ممکن است در معرض تابش شدید آفتاب، دچار سوختگی شود. به‌همین دلیل این گیاهان تازه را باید کم‌کم با نور مستقیم آفتاب آشنا کنید.
ابتدا آن‌ها را پشت پرده‌های نازک نگهداری کنید و بعد کم‌کم به سمت نور بیشتر هدایت کنید. در تابستان اگر فکر می‌کنید که نور آفتاب خیلی شدید است، گیاه را در جایی قرار دهید که نور کمتری بگیرد یا در ساعاتی آن را در نور قرار دهید که از تابش شدید آفتاب فاصله گرفته باشد. مثلا صبح یا عصر گیاه را در نور آفتاب بگذارید و سر ظهر آن را در جای دیگری قرار دهید تا کمتر نور مستقیم آفتاب به آن بتابد.
چرخاندن مرتب گیاه ساکیولنت
ساکیولنت‌ها نور مستقیم آفتاب را دوست دارند. به‌همین دلیل اگر یک گیاه ساکیولنت را همیشه در یک حالت قرار دهید، بخشی از گیاه دائما نور می‌گیرد و بخش دیگر در سایه می‌ماند. این شرایط باعث می‌شود که گیاه به سمت آفتاب بیشتر رشد کند و حالت متقارن خود را از دست بدهد.
چون ساکیولنت‌ها تمایل دارند که به سمت آفتاب رشد کنند، برای حفظ تقارن گیاه مرتب آن را بچرخانید تا تمام قسمت‌های گیاه نور بگیرد. البته منظورمان از مرتب چرخاندن این نیست که روزی چند بار و چند ساعت یک بار، گلدان را بچرخانید. اگر هر چند روز یک بار جهت گلدان را عوض کنید کافی است.
آب دادن متناسب با فصل
گیاهان ساکیولنت و در مجموع بسیاری از گیاهان آپارتمانی وقتی در دوره‌ی رشد خود قرار دارند، به انرژی و آب بیشتری نیاز دارند. در فصل‌های بهار و تابستان، گیاهان در حال رشد بیشتر هستند و در نتیجه به آب بیشتری نیاز دارند. اما در پاییز و زمستان، رشد گیاه معمولا کند یا متوقف می‌شود. در این فصل لازم نیست که به اندازه‌ی تابستان، به گیاه آب بدهید.
بهترن زمان برای آب دادن به ساکیولنت وقتی است که ۴ تا ۵ سانتیمتر از خاک سطح گلدان خشک شده باشد. آب دادن بیش از اندازه به گیاه باعث از بین رفتن آن می‌شود پس مطمئن شوید که بین هر بار آب‌دهی، خاک گلدان خشک شده باشد. یکی از مشکلاتی که باعث از بین رفتن این گیاهان می‌شود، آب دادن زیاد در فصل پاییز و زمستان است. پس متناسب با فصل، مقدار آب دادن به ساکیولنت را تغییر دهید.
مراقبت در زمستان
برخی از افراد گیاهان آپارتمانی خود را در فصل‌های گرم و معتدل سال به فضای باز منتقل می‌کنند. این کار برای بسیاری از گیاهان آپارتمانی به‌خصوص انواع ساکیولنت فکر خوبی است چون در این فصل می‌توانند حسابی از تابش نور مستقیم خورشید استفاده کنند.
بیشتر انواع ساکیولنت‌ها نسبت به سرما حساس‌اند. به‌همین دلیل با آغاز فصل سرما باید گلدان‌ها را به فضای گرم‌تر منتقل کنید. در بهترین حالت، بهتر است که گلدان‌های خود را به داخل یک گلخانه منتقل کنید. اما اگر برایتان امکان‌پذیر نیست، فضای داخلی خانه هم مناسب است.
اگر در خانه جای کافی برای آن‌ها ندارید، می‌توانید فضایی شبیه گلخانه را در فضای بیرون برای گلدان‌ها ایجاد کنید. فقط مراقب باشید که رطوبت داخل این فضا در شب‌های سرد زمستان، یخ نزند.
آبیاری کردن مستقیم خاک
برای آب دادن به گلدان‌های ساکیلونت، حتما آب را مستقیم روی خاک بریزید. گلدان را تا جایی آب بریزید که آب اضافی از سوراخ زیر گلدان خارج شود. برای آب دادن به ساکیولنت از بطری‌های اسپری استفاده نکنید. پاشیدن آب روی برگ‌های ساکیولنت‌ها می‌تواند مشکلات متعددی برای گیاه ایجاد کند. از جمله اینکه ممکن است باعث کپک‌زدگی برگ‌های گیاه شود. علاوه بر این، ریشه‌ی گیاه هم شکننده و ضعیف می‌شود.
روش دیگری هم برای آب دادن به گلدان‌های ساکیولنت وجود دارد. در این روش می‌توانید یک سینی آب با کمی ارتفاع، فراهم کنید و سپس گلدان‌ها را داخل این سینی بگذارید. آب مورد نیاز گیاه از طریق سوراخ زیر گلدان، وارد خاک می‌شود و سپس به سمت ریشه‌ها می‌رود. وقتی سطح خاک گلدان‌ها مرطوب شد، می‌توانید گلدان‌ها را از داخل سینی خارج کنید.
تمیز نگه داشتن گیاه
گل‌ها و گیاهانی که در خانه نگهداری می‌کنیم، به مرور زمان گرد و غبار می‌گیرند. شاید تعجب کنید ولی این گرد و غبار می‌تواند مانع رشد گیاه شود. یکی از دلایل این مساله این است که گرد و غبار روی برگ‌ها باعث می‌شود که گیاه به‌اندازه‌ی کافی نور نگیرد.
برای پیشگیری از این مشکل، با یک دستمال مرطوب، روی برگ‌ها را تمیز کنید. برای اینکه بتوانید جاهایی که دستمال نمی‌رسد تمیز کنید، می‌توانید از قلموهای نرم استفاده کنید. حواستان باشد که برگ‌های گیاه را خیس نکنید. فقط با دستمالی که کمی رطوبت دارد، آن را تمیز کنید.
دقت به زهکشی گلدان
گیاهان گوشتی دوست ندارند در محیط خیس بمانند. به همین دلیل مهم است که برای کاشتن این گیاه از گلدانی استفاده کنید که حتما زهکشی خوبی داشته باشد. انتهای گلدان باید سوراخ داشته باشد تا آب اضافی خارج شود. خاک گلدان هم نباید سفت باشد. این خاک باید به‌اندازه‌ی کافی فضای خالی داشته باشد تا آب به راحتی از داخل گلدان عبور کند.
یکی از بهترین انواع گلدان‌ها که می‌توانید برای کاشت و نگهداری ساکیولنت استفاده کنید، گلدان‌های سفالی است. این گلدان‌ها از همه طرف می‌توانند رطوبت خاک را جذب کنند.
یکی دیگر از اشتباهاتی که افراد در نگهداری از ساکیولنت دارند این است که این گیاهان را داخل تراریوم یا گلدان‌های شیشه‌ای می‌کارند که هیچ راهی برای خروج آب اضافه ندارد. بهتر است که این گیاه را برای تراریوم انتخاب نکنید یا مطمئن شوید که حتما آب اضافی آن خارج می‌شود.
استفاده از خاک مناسب
خاکی که گیاه ساکیولنت در آن می‌کارید، باید زهکشی خوبی داشته باشد. به همین دلیل خاکی که سفت باشد، خاک‌های معمولی گلدان و خاکی که از باغچه برمی‌دارید برای کاشت و نگهداری ساکیولنت مناسب نیست. برای کاشتن این گیاه از خاک مخصوص کاکتوس، خاک ترکیبی گلدان همراه با شن یا پرلیت استفاده کنید. ریشه‌های گیاه ساکیولنت بسیار حساس است. موقع تعویض گلدان مراقب ریشه‌ها باشید.
برای تعویض گلدان حتما کمی خاک گلدان را از کناره‌های گلدان فاصله دهید و دقت کنید که ریشه‌ها به گلدان نچسبیده باشند. بعد از برگرداندن گلدان و در آوردن گیاه، آن را با احتیاط داخل گلدان بزرگ‌تری بگذارید که از قبل کمی خاک داخل آن ریخته‌اید.
خلاص شدن از شر آفت‌ها
گیاهان ساکیولنت که در محیط داخل خانه نگهداری می‌کنید، معمولا به‌ندرت مورد حمله‌ی آفت‌ها و حشرات مزاحم قرار می‌گیرند. برخی از این آفت‌ها و حشره‌ها بیشتر از همه جذب گیاهانی می‌شوند که خاک بسیار خیس دارند و ریشه‌های آن‌ها در شرف پوسیدن است. برای اینکه این مشکل برای گیاه ایجاد نشود، حتما مطمئن شوید که گلدان، زهکشی مناسب داشته باشد.
برای اینکه از شر نوزادان این حشرات و تخم‌هایی که گذاشته‌اند خلاص شوید، روی خاک الکل ایزوپروپیل ۷۰ درصد اسپری کنید.
شپشک آردی یکی از رایج‌ترین آفت‌های ساکیولنت است. از مهم‌ترین دلایلی که باعث حمله‌ی شپشک آردی به گلدان می‌شود می‌توان به آب دادن بیش‌ازحد و کود دادن بیش‌ازحد اشاره کرد. در صورتی که این آفت‌ها را در گیاه مشاهده کردید، آن را از سایر گلدان‌ها جدا کنید تا باعث انتشار آن در گلدان‌های دیگر نشوید.
کود دادن در تابستان
ساکیولنت‌ها به کود زیاد نیاز ندارند. اما اگر دوست دارید که رشد بهتری داشته باشند می‌توانید در فصل بهار و تابستان به آن کمی کود بدهید. این دو فصل، دوره‌ی رشد گیاه است و ساکیولنت‌ها در این دو فصل از همیشه فعال‌تر هستند.
مراقب باشید که بیش‌ازاندازه به گیاه کود ندهید. چون کود زیاد باعث رشد سریع ساکیولنت می شود. این رشد سریع، در نهایت باعث ضعیف شدن گیاه می‌شود. همچنین ممکن است تعداد برگ‌های گیاه، کاهش پیدا کند و کم‌پشت شود.
انتخاب ساکیولنت مناسب
ساکیولنت‌ها انواع مختلفی دارند. همه‌ی انواع ساکیولنت برای نگهداری در فضای داخل خانه مناسب نیستند. اگر خانه‌ای دارید که نور کمی می‌گیرد، محیط زندگی شما برای نگهداری از بیشتر ساکیولنت‌ها مناسب نیست. سعی کنید مدل‌هایی را پیدا کنید که در نور متوسط و کم هم دوام داشته باشند.
یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث عدم موفقیت در نگهداری از ساکیولنت می‌شود، توجه نکردن به نیاز گیاه و عدم تطابق آن با محیط خانه است. اگر از همان ابتدا نوع مناسبی را انتخاب کنید، معمولا دچار مشکل نمی‌شوید.
آب دادن با فاصله
ساکیولنت‌ها به آب زیاد نیاز دارند ولی فاصله‌ی بین هر بار آب دادن، نباید کم باشد. در واقع باید به این گیاه زیاد آب بدهید اما فاصله‌ی بین هر بار آب دادن را بیشتر کنید. گلدان را کاملا از آب پر کنید تا جایی که آب اضافی از زیر آن خارج شود. ساکیولنتی که در خانه نگهداری می‌شود را نباید هر روز آبیاری کنید. بین هر بار آب دادن باید خاک گلدان خشک شود.
دمای مناسب برای نگهداری ساکیولنت
در حالت کلی بیشتر گیاهان گوشتی و کاکتوس‌ها در دمای بین ۵ تا ۲۵ درجه رشد خوبی دارند. البته کمی اختلاف دما برای ساکیولنت‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کند. مثلا اگر دمای هوا کمی بیشتر از ۲۵ درجه یا کمی کمتر از ۵ درجه باشد، گیاه شما خراب نمی‌شود.
اما تغییرات دمای بیشتر از ۵ درجه می‌تواند مخرب باشد. برخی از مشکلاتی که به دلیل تغییر دما در گیاهان ایجاد می‌شود، حل‌شدنی نیست و می‌تواند گیاه را به‌کلی نابود کند. پس موقع تغییر فصول و موقع جابه‌جا کردن گلدان و انتقال آن به فضای باز یا بسته، مراقب دمای هوا باشید.
در فصل‌هایی که دمای هوا تغییرات زیادی دارد مثلا در طول شب خیلی سرد می‌شود، مراقب باشید که گیاه را در جای مناسب بگذارید.
جمع‌بندی
ساکیولنت از گیاهان آپارتمانی جذابی است که تنوع بسیار زیادی دارد. این گیاهان به نور زیاد نیاز دارند پس باید خانه‌ای پرنور داشته باشید. این گیاه نگهداری راحتی دارد و برای تازه‌کارها هم مناسب است. اگر بتوانید نور کافی برای ساکیولنت را فراهم کنید می‌توانید از تنوع بی‌نظیر رنگ‌ها و مدل‌های این گیاه آپارتمانی زیبا در خانه‌ی خود لذت ببرید.
