تی کمپوست از عصاره آبی ورمی کمپوست به دست می آید به عبارتی از شست و شوی مداوم ورمی کمپوست تی کمپوست حاصل می گردد. اگر بخواهیم یک تعریف علمی از تی کمپوست داشته باشیم بهتر است این گونه بگوییم که تی کمپوست یا چای کمپوست عبارت است از مايعي كه از كمپوست تخمير شده به دست می آید يا به عبارتي عصاره ای است كه بواسطه فعاليت ارگانيسم ها از كمپوست استخراج می گردد.
علت نامگذاری این ماده به “چای کمپوست” رنگ آن است که عصاره حاصله به رنگ چای است. ورمی کمپوست یک کود آلی بیولوژیک است که در اثر عبور مداوم و آرام مواد آلی در حال پوسیدگی از دستگاه گوارش گونه هایی از کرم خاکی و دفع این مواد از بدن کرم، حاصل می گردد.
مزیت های تی کمپوست
تی کمپوست دارای مزیت هایی است که در زیر، به برخی از آن ها اشاره می کنیم:
– در کمپوست معمولی کاه و کلش و کود مرغی، عاری از مواد شیمیایی نیستند بنابراین باید از ماده ای ارگانیک استفاده کرد که عاری از مواد شیمیایی باشد که تی کمپوست این ویژگی را دارد.
– تی کمپوست هم سالم است و هم ارگانیک در نتیجه به سرعت جذب شده و از طرفی خطری هم برای انسان ندارد.
– چای کمپوست تقویت کننده است و با فراهم آوردن مواد غذایی برای قارچ، رشد آن را افزایش می دهد.
– افزایش مقاومت قارچ ها در برابر بیماری ها و آفات، یکی دیگر از مهم ترین مزیتی های استفاده از تی کمپوست است.
– استفاده از تی کمپوست ضایعات قارچ، در کنترل بیولوژیک برخی از بیماری های قارچ، موثر است و در نتیجه از این نظر حائز اهمیت بوده و باید بیشتر مورد مطالعه قرار گیرد.
– با استفاده از تی کمپوست، می توان ضایعات کمپوستی که بعد از استفاده در سالن های پرورش قارچ دکمه ای از آن خارج می شود را مجدداً به سیکل تولید مزارع قارچ بازگرداند و از آن استفاده نمود. سالانه در صنعت قارچ میزان زیادی ضایعات کمپوستی تولید می شود که با این روش، می توان آن ها را دوباره به سیکل تولید بازگرداند و با استفاده مجدد از آن ها، هزینه های تولید را کم کرده و از طرفی خسارت رسانی به محیط زیست هم کاهش می یابد.
طرز تهیه تی کمپوست
ورمی کمپوست مورد استفاده برای تهیه تی کمپوست باید رسیده باشد زیرا اگر ورمی کمپوست فقیر باشد، درنتیجه تی کمپوست ضعیف هم تولید خواهد شد. همچنین تهیه این عصاره باید در ظروف پلاستیکی صورت گیرد زیرا اگر فلزی باشد، ممکن است دچار خردگی شود و به همین دلیلی توصیه می شود که از سطل فلزی استفاده نشود.
در کل دو روش برای تهیه تی کمپوست وجود دارد که در هر دو روش نسبت ورمی کمپوست به آب برابر ۱ به ۵ یا ۱ به ۸ است. این روش ها عبارتند از:
– روش هوازی
در این روش ورمی کمپوست رسیده را داخل یک سطل می ریزند و به آن آب اضافه می کنند که ورمی کمپوست در آب شناور شود سپس مخلوط را هم زده و آن را پس از یک دست شدن، از صافی رد می کنند. عصاره به دست آمده از آن، همان تی کمپوست است.
– روش هوادهی
در این روش یا ورمی کمپوست به طور مستقیم داخل سطل قرار می گیرد و سپس به آن آب اضافه می شود و یا اینکه آن را داخل گونی یا توری می ریزند و در آن را محکم می بندند و سپس این گونی را داخل سطل آب می گذارند. روش مستقیم برای به دست آوردن مخلوط یکنواخت بهتر است ولی تمیز کردن محیط مشکل است. در هر صورت در کنار هم زدن آب برای خروج عصاره از ورمی کمپوست، باید با یک پمپ، هوادهی صورت گیرد. علت لزوم هوادهی این است که برای میکروارگانیسم ها این عمل، ضروری است.
روش های استفاده از تی کمپوست
تی کمپوست را می توان به دو صورت در کشت، اعمال نمود:
– اسپری کردن بر روی قارچ ها
در این روش، یک لایه از تی کمپوست، بر روی قارچ قرار می گیرد در نتیجه سطح قارچ با میکروارگانیسم ها پوشیده می شود. این میکروارگانیسم ها، با عوامل بیماری زا رقابت کرده و سبب افزایش مقاومت قارچ به بیماری ها می گردد و از آنجایی که بحث بیماری ها در صنعت قارچ اهمیت بالایی دارد، به نظر می رسد که استفاده از این عصاره مقوی، بسیار موثر خواهد بود و بهتر است تحقیقات در این زمینه بیشتر انجام گیرد.
– استفاده به عنوان کود مایع
می توان تی کمپوست را به عنوان یک نوع کود مایع، به بستر کشت اضافه نمود و درنتیجه با ورود میکروارگانیسم ها به بستر کشت، میکروفلور بستر تقویت شده و درنتیجه این میکروارگانیسم ها در رشد بهتر و تولید محصول با کیفیت تر نقش موثری خواهند داشت.