شفلرا یکی از گیاهان استوایی است که شامل دو گونه‌ی مختلف است. این گیاه به‌خوبی با محیط‌های داخلی خانه سازگار شده است و ظاهری زیبا دارد و نگهداری از آن راحت است. اگر دوست دارید این گیاه آپارتمانی زیبا را در خانه نگه دارید، در ادامه همراه ما باشید تا همه چیز را درباره‌ی نگهداری گیاه شفلرا در خانه، به شما بگوییم.
انواع شفلرا
شفلرا دو گونه‌ی اصلی دارد.
Schefflera actinophylla
این نوع شفلرا اندازه‌ای به نسبت بزرگ دارد که گاهی آن را با نام گیاه چتری یا درخت چتری هم می‌شناسند. این گیاه برگ‌های بیضی‌شکل، درخشان و براق و بلند دارد. این برگ‌ها سبز هستند و از یک شاخه‌ی مرکزی رشد می‌کنند و شبیه چتر می‌شوند. شفلرای بالغ ممکن است ۱۲ تا ۱۶ برگ کوچک در اطراف ساقه‌ها داشته باشد ولی در گیاهانی که کامل رشد نیافته باشند، تعداد برگ‌های کوچک بین ۴ تا ۶ برگ است.
Schefflera arboricola
نوع دوم شفلرا را معمولا به آن شفلرای کوتوله می‌گویند. برگ‌های کوچکتر، براق و سبز دارد که گاهی لکه‌های زرد و کرم دارد. این گیاه به غیر از اینکه کوتاه‌تر است، شباهت زیادی با مدل دیگر شفلرا دارد.
شفلرا در مناطق سردتر در فضاهای داخلی در تمام طول سال رشد می‌کند و در ماه‌های گرم می‌توانید آن را به فضای بیرونی هم منتقل کنید. این گیاه در فضای داخلی خانه در کنار سایر گیاهان استوایی رشد بهتری خواهد داشت. البته اگر در فضای بسته نگهداری شود معمولا گل نمی‌دهد و فقط در صورتی که در فضای باز رشد کند گل میدهد. گل‌های شفلرا شبیه شاخک‌های ریز است و به رنگ‌های قرمز، سفید یا صورتی دیده می‌شود.
گیاه شفلرا رشد سریعی دارد به‌خصوص اگر در فضای داخلی نگهداری شود. در این صورت در سال تا حدود یک متر هم رشد می‌کند. اگر شفلرا را در یک باغ با هوای گرم نگهداری می‌کنید بهتر است آن را در بهار و پاییز که شدت گرمای هوا گرم‌تر است، بکارید.
جدول اطلاعات گیاه شفلرا
| نام علمی | Schefflera spp |
| نام‌های رایج | شفلرا، گیاه چتری، درخت چتری |
| نوع گیاه | درختچه‌ی همیشه سبز پهن برگ یا درخت کوچک |
| اندازه‌ی گیاه بعد از رشد کامل | ۱ تا ۴٫۵ متر ارتفاع، ۱ تا ۲ متر پهنا |
| نیاز به نور آفتاب | نور زیاد و غیرمستقیم |
| نوع خاک | غنی و نسبتا مرطوب |
| pH خاک | کمی اسیدی |
| زمان گل‌دهی | تابستان (در فضای باز) |
| رنگ گل | سفید، صورتی یا قرمز(در فضای بسته به ندرت گل میدهد.) |
| منطقه‌ی بومی | استرالیا، تایوان، هاینان |
مراقبت از شفلرا
پرورش و نگهداری گیاه شفلرا کار سختی نیست. این گیاه اگر به اندازه‌ی کافی نور غیرمستقیم، گرما و رطوبت جذب کند، رشد خوبی دارد. در شرایط آب‌وهوایی بسیار سرد، حرارت از پایین برای این گیاه ضروری است. اگر ساقه‌ها برگ‌های کمی دارند، هرس کردن آن‌ها می‌تواند باعث شود که گیاهی پرتر داشته باشید.
در محیط‌های داخلی، این گیاه مستعد جذب شته است. این شته یک شهد خاص ایجاد می‌کند که باعث تشکیل شدن کپک سیاه‌رنگ روی گیاه می‌شود. با یک بطری حاوی صابون‌های دافع حشرات، می‌توانید با این شته‌ها مبارزه کنید. در فضای باز، این گیاه آفات متعددی را به خود جذب می‌کند. از جمله شپشک سفید، کنه‌ی تارعنکبوتی، شته و…
نور مناسب
گیاه شفلرا نور زیاد و غیرمستقیم را ترجیح میدهد. در تابستان، گلدان‌ها را به فضای باز منتقل کنید تا بتوانند نور بیشتری دریافت کنید ولی نباید گلدان را زیر نور مستقیم آفتاب بگذارید. بهترین جا می‌تواند پاسیوهای مسقف باشد. شفلرایی که تعداد برگ‌های آن کم شده است، احتمالا نور به اندازه‌ی کافی دریافت نکرده است. هرگز گلدان شفلرا را در تابش مستقیم و کامل آفتاب قرار ندهید چون تابش شدید آفتاب باعث سوختن برگ گلدان می‌شود.
خاک
شفلرا را در گلدانی با خاک سبک و مرطوب بکارید. خاک شنی با زهکشی خوب با کمی pH اسیدی، بهترین خاک برای کاشت این گل است. شفلرا را نباید در فضای باز در جایی بکارید که خاک معمولا مملو از آب است یا بیش از اندازه مرطوب می‌شود.
آب
این گیاه را در فصل رشد، هر هفته آب بدهید و به طور مرتب روی برگ‌های آن با اسپری آب بپاشید. می‌توانید صبر کنید تا خاک گلدان کاملا خشک شود و بعد آن را آب بدهید. در زمستان باید مقدار آب‌دهی را کمتر کنید. بیشتر افراد معمولا بیش از حد نیاز به شفلرا آب می‌دهند. این کار باعث از بین رفتن گیاه می‌شود. افتادن برگ‌ها یا زرد شدن آن‌ها نشانه‌ای است که احتمالا گلدان را زیاد آب می‌دهید.
دمای هوا و رطوبت
گیاه شفلرا گیاه بومی مناطق استوایی و گرمسیری است به همین دلیل آب‌وهوای استوایی و مرطوب را ترجیح میدهد. در دمای هوای کمتر از ۱۵ درجه دچار مشکل می‌شود. این گیاه را نباید در نزدیکی درزهای در و پنجره یا جایی که باد می‌زود قرار دهید. اگر شفلرا در دمای هوای سرد قرار بگیرد یا کمتر از نیاز به آن آب بدهید، خیلی زود دچار ریزش برگ‌ها می‌شود. بنابراین اگر نشانه‌هایی از افتادن برگ‌ها در گیاه مشاهده کردید، آن را جدی بگیرید و خیلی زود مشکل را حل کنید. اگر تمام برگ‌های گیاه ریخت، ناامید نشوید چون می‌توانید آن را احیا کنید. گلدان را در فصل بهار در فضای باز قرار دهید و آن را حسابی آب بدهید.
کود
در فصل رشد می‌توانید با کودهای مایع، هفته‌ای دو بار به آن کود بدهید. البته انواع مختلف کود برای گیاهان آپارتمانی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. هر کودی که تهیه می‌کنید بر اساس دستورالعملی که روی آن نوشته شده استفاده کنید.
آیا شفلرا سمی است؟
مثل برخی دیگر از گیاهانی که در همین خانواده از گیاهان قرار دارند، شفلرا حاوی بلورهای محلول اگزالات کلسیم است. این ماده گرچه به خودی خود مسموم‌کننده نیست ولی این بلورها می‌توانند تحریک و سوزش شدیدی در دهان و دستگاه گوارش ایجاد کنند. گاهی این آسیب‌ها تا دو هفته طول می‌کشد. تمام بخش‌های این گیاه را باید سمی در نظر بگیرید. این گیاه مسمومیت نسبتا کم دارد و می‌تواند واکنش‌های پوستی شدید هم ایجاد کند. در نتیجه اگر کودک یا حیوان خانگی دارید، مراقب باشید تا این گیاه توسط آن‌ها بلعیده نشود.
نشانه‌های مسمومیت
جویدن هر قسمت از این گیاه علائمی مثل سوزش ایجاد می‌کند بنابراین بسیار نادر است که انسان به اندازه‌ای از آن بخورد تا مشکلات جدی ناشی از آن را تجربه کند. در حیوانات خانگی علائم شامل ریزش آب از دهان، استفراغ، درد دهان و کم‌اشتهایی است. همچنین احتمال آسیب طولانی مدت کلیه هم وجود دارد.
انتخاب و تعویض گلدان
گلدان شفلرا را هر زمانی که نیاز بود یا هر سال یک بار، تعویض کنید. با طولانی‌تر کردن فاصله‌ی بین تعویض گلدان‌ها می‌توانید از رشد بی‌رویه‌ی گیاه جلوگیری کنید و آن را کوچکتر نگه دارید.
تکثیر شفلرا
شفلرا در شرایط درست و مناسب با قلمه زدن تکثیر می‌شود. برای این منظور ۱۵ سانتی‌متر از ساقه‌ی گیاه را با زاویه‌ی ۴۵ درجه قطع کنید. چهار یا پنج برگ کوچک بالای ساقه را نگه دارید و بقیه‌ی آن را قطع کنید. انتهای ساقه را در هورمون‌های مخصوص ریشه‌زایی قرار دهید و سپس آن را در گلدان بکارید و روی آن خاک گلدان بریزید. گلدان را با کیسه‌ی پلاستیکی بپوشانید تا رطوبت آن حفظ شود. گلدان را در نور غیرمستقیم و زیاد قرار دهید.
هر روز ظرف را چک کنید تا از مرطوب بودن خاک اطمینان حاصل کنید و در صورت لزوم آن را آبیاری کنید. با کمی کشیدن ساقه، ریشه‌ها را بررسی کنید. بعد از حدود یک ماه، اگر ریشه‌های خوبی تشکیل شده باشد، می‌توانید کیسه را برداشته و رشد گیاه جدید را ادامه دهید. اگر ریشه شکل نگرفت (موفقیت در این کار، تضمینی نیست)، آن را دور بریزید و دوباره با یک برش جدید امتحان کنید.
هرس کردن
چند وقت یک بار باید گیاه را هرس کنید به‌خصوص زمانی که بخش‌هایی از گیاه نور کافی دریافت نمی‌کند. قسمت‌هایی را که فکر می‌کنید بیش از اندازه رشد کرده‌اند، قطع کنید. شفلرا خیلی زود بعد از هرس کردن، جان می‌گیرد و زیبا و سرسبز می‌شود. نتیجه‌ی هرس کردن، گیاهی پرتر و زیباتر خواهد بود.
جمع‌بندی
شفلرا یکی از گیاهان آپارتمانی است که بومی مناطق استوایی و گرم و مرطوب بوده و با شرایط محیط داخلی خانه‌ها سازگار شده است. به همین دلیل، این گیاه به نور نسبتا زیاد و البته غیرمستقیم نیاز دارد. به همین دلیل برای نگهداری در خانه‌های کم‌نور مناسب نیست. اگر می‌خواهید گیاهی پرپشت و سرسبز داشته باشید باید یک جای پرنور در خانه را برای نگهداری آن در نظر بگیرید. این گیاه در برابر سرما مقاومت زیادی ندارد در نتیجه اگر در آب‌وهوای سرد زندگی می‌کنید این گیاه برای کاشتن در فضای باز مناسب نیست. اما در مناطق استوایی می‌توان این گیاه را در باغچه‌ها و در فضای باز کاشت. در صورتی که آن را در فضای باز بکارید، گل‌های سفید، صورتی یا قرمز میدهد.
در مجموع شفلرا گیاهی است که تگهداری از آن راحت است. تکثیر این گیاه هم به‌راحتی با قلمه زدن انجام می‌شود. تقریبا هفته‌ای یک بار آب دادن به آن کافی است و به همین دلیل اگر زندگی پرمشغله‌ای دارید، می‌توانید به‌راحتی از آن نگهداری کنید و از زیبایی خیره‌کننده‌ای که به محیط زندگی میدهد، لذت ببرید.
